De deemstering van de democratie.

10 december 2020: een grote kop in HLN – jammer genoeg de meest gelezen krant in Vlaanderen – Elke 14 minuten één coronadode.  In koeien van letters en het getal 14 in het rood.

De krant als een dramaqueen. Effectzoekerij.

Ik heb het omgerekend: dat komt op 30 000 doden per jaar. 30 % van het aantal doden per jaar in Belgique. Vraag: door of mét corona?? Àls het cijfer klopt.

Intussen dragen mensen bij het wandelen in een lege straat een mondkapje, ze schuiven angstvallig naar de andere hoek als er nog iemand in de winkel binnenkomt en ze blijven liever in de regen staan om een verkoudheid op te lopen dan elkaar zo dicht te naderen dat ze met elkaar aan de praat kunnen.

Smetvrees als het nieuwe normaal.

2020 is het jaar zonder griep – voor het eerst. Het jaar waarin duivenbonden, pitjesbakverenigingen en dorpstoneel in feite verboden werden. Vernietiging van het sociale weefsel.

2020 is het jaar waarin ‘illegale coronafeestjes’ door een politie met Gestapo-methoden worden opgedoekt, als waren het cocaïnefeesten. Geen krant die zich afvraagt of de sociale aard van de mens misschien door de Covid-maatregelen worden gefrustreerd. Een journalistiek die niet verder komt dan ‘egoïsme’. Mét een afkeurende terechtwijzing.

Intussen moet de staat Belgique 43 miljard lenen en nog meer afhankelijk worden van internationale financiers. Dezelfden trouwens die met het Vaticaan – naar verluidt – een akkoord hebben gemaakt over “inclusief kapitalisme”, met deelname van onder anderen Johnson & Johnson, een ontwikkelaar van een coronavaccin.

Elke dag klinkt het gejubel luider. Het verlossende vaccin is in aantocht! Weldra kunnen we vrij ademen. Alleen: we zullen het voelen aan onze alweer stijgende belastingen, terwijl intussen weggemoffelde bronnen fluisteren dat de ‘crisis’ nog tot maart 2025 zal duren. Je moet je inkomsten toch voldoende veilig stellen, nietwaar? Jammer genoeg heeft de Amerikaanse FDA een ellenlange lijst met ernstige bijwerkingen bij het Pfizer-vaccin gepubliceerd.

Vreemd: maar van dat alles is er niets te vinden op de hoofdpagina’s van de kranten, noch is het een hoofdpunt bij de audiovisuele journaals. Ook niet dat rapport van de FDA.

Meer zelfs: openlijk wordt er gesproken over de Grote Reset. De ‘pandemie’ kan immers gebruikt worden om een nieuwe wereldorde te scheppen. Met een wereldregering à la Soros, een EU mét NAVO – die anders geen taak meer heeft – als Europees leger.

Slechts hier en daar murmelt een twijfelende geest over de teloorgang van burgerlijke vrijheden, als openlijk gezegd wordt dat de politie zomaar een willekeurig huis mag binnengaan. Of grommelt iemand tussen te tanden omdat in Duitsland 2000 ton aardappelen liggen te vergaan, omdat de afzetmarkt door de Covid-maatregelen in elkaar is gestort.

Niets van dat alles in de media – tenzij in een hoekje, weggestopt voor wie niet aandachtig genoeg is. En de media dazen maar door, als een dolgedraaide mefistofeles, en vullen hun kolommen met boze uithalen naar nepnieuws, zich daarbij door het komende EU-Ministerie van Waarheid gesterkt voelend.

Ja hoor: ze boeken succes.

Ze hebben hun doodsvijand verslagen: Trump werd niet herkozen.

En Belqique heeft weer een anti-Vlaamse, belgicistische regering. Bloedrood, met een berg aan toekomstige belastingen en met een aan zekerheid aanschurkende waarschijnlijkheid dat de inhoud van onze diepvrieskasten zal rotten, bij gebrek aan stroom na het sluiten van de kerncentrales.

En de mensen zijn bang. Bang voor elkaar. Bang voor de toekomst.

Bange mensen zijn mak. Bange mensen verliezen hun kritische geest.

En terwijl dit alles loopt, gaat de ontwikkeling van de techniek haar gang. In zowat alles zitten microchips verwerkt en steeds luider klinkt de roep om chips en nano-deeltjes bij de mens in te planten: dan kun je geliefkoosde muziek beter horen, beter zien, langer onthouden en helderder denken. De vraag is of dit bionische creatuur nog de naam ‘mens’ mag dragen. Voor sommigen is dat de uitkomst van de evolutie.

 

Men vraagt zich af waarom die ‘14’ in de kop van de krant niet door dit soort vragen wordt vervangen. Het hoeft zelfs niet eens in koeien van letters.

Is de vraag wat er met onze democratie gebeurt en waar het met de maatschappij en met de mens zelf naartoe gaat dan niet belangrijk genoeg voor lui die zichzelf nochtans voorhouden dat de pers ‘de vierde macht’ is? Zien die mensen zelf niet dat het ophokken van de burgerij niet kàn kloppen?

Waarom verkiest de pers de sensatiejournalistiek? Voorzeker niet uit bezorgdheid. Het antwoord is, vrees ik, buitengewoon simpel: angst verkoopt en dat is het enige wat de mediabazen interesseert. Als de belastingbetalende burger daarvoor moet bejegend worden als een stout kind dat bang gemaakt wordt voor de zak van Zwarte Piet, dan moet dat maar.

Waartoe dit alles moet leiden, weet ik niet.

Maar burgers zijn geen stoute kinderen. Burgers moeten niet braaf zijn. Het zijn bewuste, soevereine menselijke wezens, niet meer dan het journaille, maar zeker niet minder.

De geschiedenis leert dat de elites, waartoe de media zich rekenen, soms finaal van de kaart worden geveegd.

Omdat ik voor de democratie kies en omdat ik die democratie zie als de grote historische kans van de werkende mens zit in dat kleine vierletterwoordje soms mijn nieuwjaarswens voor alle lezers van Doorstroming opgesloten.

 

Mijn wens en mijn hoop.

 

 

Jaak Peeters

December 2020

 

 

 

Marc Van Ranst en het neo-unitarisme

Het valt niet langer te loochenen: sinds liberalen en de zogenaamde groenen aan de macht zijn wordt het belgicisme weer fel opgekoterd.

 

Dezer dagen verschenen in zowat alle noord-Belgische kranten artikels waarin verkondigd werd dat onze staatsstructuur doden veroorzaakt. Marc Van Ranst had namelijk als oorzaak verkondigd dat er in België acht ministers van volksgezondheid zijn.

Natuurlijk had hij ook kunnen zeggen dat met een correcte bevoegdheidsverdeling dit soort alarmistische artikelen zinloos zou zijn geweest. Of hij had kunnen zeggen dat in een confederaal België slechts twee excellenties bevoegd hoeven te zijn voor gezondheidszorg.

De noord-Belgische pers had de uitspraken van Van Ranst ook kunnen kaderen. Bijvoorbeeld door te stellen dat ook de immigratie oorzaak van doden is. Immers: hoe dichter bevolkt, hoe meer verkeer. Hoe meer verkeer, hoe meer verkeersdoden. Logisch niet?

Heeft iemand zoiets kunnen lezen? Neen hoor, want dat is extreem rechts.

 

Sorry: maar hier lees ik demagogie van het zuiverste water. Ziehier wat Wikipedia schrijft over demagogie.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Demagogie#:~:text=Demagogie%20(%3E%20demagogisch%3B%20van%20het,%22logica%22%20van%20een%20persoon.&text=Iemand%20die%20demagogie%20bedrijft%20zal%20niet%20direct%20onwaarheden%20naar%20voren%20brengen.

 

Zeg nu zelf: is het geen pure vorm van demagogie als iemand de simplistische theorie  verspreidt dat meer unitarisme levens zal redden? En wat moeten we nu over die Noord-Belgische media denken?

Vlaams Belang-voorzitter Van Grieken krijgt het hier op een schoteltje, want voortaan bevindt hij zich waarachtig in goed gezelschap!

 

Van Ranst vindt dat één minister bevoegd moet zijn. Die kan dan meteen de knopen doorhakken.

Heuh?

Knopen doorhakken? Of de adviezen van Van Ranst ten uitvoer leggen?

Dat is namelijk een wereld van verschil.

 

Als het gaat om puur medische kwesties, dan moeten de adviezen van de specialisten worden toegepast. Het maakt dan niet uit dat er één, twee of zeventien ministers bij zijn betrokken, zomin als het uitmaakt dat er één of twintig politiecommissarissen bevoegd zijn voor de verkeerspolitie. Als wetenschappelijk bewezen is dat actie A noodzakelijk is om levens te redden, dan loopt daar geen weg langs.

 

Maar Corona is al lang geen louter medische kwestie meer. Het is een maatschappelijke kwestie. In De Telegraaf stond vandaag, 18/11/2020, de vraag te lezen of we voortaan nog buitenhuis mogen, als we niet gevaccineerd zijn. Sommige Nederlandse liberalen, VVD-ers, hebben zoiets écht op het oog. Zullen we binnenkort de supermarkt nog in mogen zonder vaccinatiebewijs? Beseffen we wat er aan het gebeuren is? En is mensen “ophokken” – zoals nu gebeurt – niet een maatschappelijke actie, waarmee heel veel andere belangen verband houden?

En dat alles onder het bewind van “liberalen”, nota bene!

 

Goed: we laten ons allemaal vaccineren met een product dat eigenlijk nog tien jaar op zijn bijwerkingen had moeten worden uitgetest. Maar we zijn allemaal brave lieden die trouw de bevelen opvolgen. Intussen stond in Metro evenwel te lezen dat er alweer een nieuwe besmettelijke ziekte werd ontdekt. Begint het spelletje dan weer opnieuw?

En wat zal er komen nà de zoveelste vaccinatie, de farmaceuten ten bate? Een chip in de linkerhersenhelft en eentje in de rechter, zodat iedereen makkelijker in het rijtje kan lopen?

 

Het gaat hier om een zaak die veel en veel verder reikt dan alleen maar de strijd tegen een virus. Het is een zaak van algemeen maatschappelijk belang. Men leze er De Tocqueville of  Orwell op na. Op maatschappelijk gebied hebben de adviezen van de dames en heren experts niet meer rechten dan die van de kritische, geïnformeerde burger.

En als het over maatschappelijke ordening gaat, dan gaat het over cultuur. Dan bestaat er een Vlaanderen en een Wallonië.

Dat laatste simpele feit kan niet worden weggeveegd door wat demagogie van een linkse unitaristische viroloog.

 

Van Ranst màg zich politiek links opstellen. In deze reeks werden trouwens al eerder enkele actiepunten voor een moderne linkerzijde opgegeven. Denk maar eens aan de betaalbaarheid van woningen. Tegenwoordig moet je al met z’n tweeën uit werken gaan en liefst nog een bijbaantje nemen om aan een appartementje van 85 m2 te komen. En dan verbazen we ons over de vele echtscheidingen?

 

De heer Van Ranst is ongetwijfeld een bekwaam viroloog en zijn vakadviezen moeten worden nageleefd – maar alleen als het vakadviezen zijn.

Maar als hij afdrijft naar platte demagogie moet hij in zijn kot worden gejaagd.

De noord-Belgische pers zelf zou beter wat grondiger nadenken, in plaats van mee te gaan in deze simplismen, die vooral de neo-unitaristen ten goede komen, onze burgerlijke vrijheid beperken en voorts ingaan tegen de gang van de geschiedenis.

 

 

Jaak Peeters

November 2020

 

Over nepnieuws en indringende vragen…

De New York Times staat niet bekend om haar extreemrechtse sympathieën. Integendeel, want nogal wat mensen ergeren zich wel eens over het politiek correcte gedrag van haar redactie.

Dezer dagen stond er volgens een bekende correspondent wel degelijk in diezelfde NYT te lezen dat tot wel 90% van de in Amerika uitgevoerde Covid-19-tests die positief testen in feite negatief zou moeten zijn. De betrokken correspondent benadrukte bij herhaling dat het effectief om de NYT gaat. Die krant heeft ook onderzocht waar die 90% vandaan komt. De essentie is dit: men schraapt met een wattenstaafje of iets van dien aard wat cellen uit neus of keel en onderzoekt die naar de aanwezigheid van erfelijk Sars-materiaal. Bij iemand die besmet is vindt men dat erfelijk materiaal. Vervolgens wordt dat materiaal tot wel vijftig keer verveelvoudigd. Dat heeft tot gevolg dat de besmettelijkheidsgraad fel overschat wordt.

Dat is belangrijk, want de vraag luidt of deze procedure ook bij ons gevolgd wordt. Indien dat zo is schept dat een probleem, want de op die manier fel overschatte besmettingscijfers dienen als basis voor een hoop beperkende maatregelen, waarvan er een aantal gewoon desastreus zijn voor onze samenleving.

Nu zal er wel niemand aan twijfelen dat Covid-19 een erge ziekte is, erger dan een gewone griep – al maakten zowel de Aziatische als de Spaanse griep veel meer doden dan Covid-19 tot nog toe.

Dat er dus maatregelen worden genomen kan niemand de autoriteiten ten kwade duiden.

De vraag is nu of de thans geldende maatregelen gepast zijn. Daar worden felle discussies over gevoerd en ook dat is heel normaal.

 

Maar de hele zaak doet niettemin nog andere scherpe vragen rijzen voor wie naar de jaren dertig van vorige eeuw wil kijken.

 

Maandenlange mentale manipulatie door ‘experts’, politici en media hebben namelijk een algemeen klimaat van angst geschapen. Mensen wordt smetvrees aangepraat, ze berispen elkaar als ze denken dat iemand zijn of haar kapje niet goed draagt of zijn zelfs bereid medemensen over te dragen aan politie. De overheid stuurt intussen anonieme controleurs op pad.

Je hoeft geen historicus te zijn om hierbij te gaan huiveren.

Ook in de jaren dertig van vorige eeuw heerste er een algemeen klimaat van angst. Toen waren het de communisten en de Joden die de mensen bang maakten. Vandaag zijn het virussen.

In dat klimaat van algemene angst konden organisaties zoals Gestapo hun afzichtelijke werk doen en werden daarbij nog door grote delen van de bevolking gesteund.

Zelfs de oorlogsretoriek ontbreekt niet. Zei Emmanuel Macron niet “nous sommes en guerre »?

En zei Hermann Göring niet dat je met mensen alles kunt doen, als je ze maar bang genoeg maakt?

Ook in de jaren dertig van vorige eeuw werd die angst opgeklopt. Ook toen deden vele media driftig mee.

 

Wie hier kritische vragen over stelt krijgt zo stilaan het gevoel dat hij of zij gerangschikt wordt bij de verwerpelijke lieden die nepnieuws verspreiden. Zelfs de EU vindt het nodig om zich daarmee bezig te houden.

Maar die zogenaamd verwerpelijke lieden willen alleen maar de hele waarheid kennen. Ze willen in hun media ook een verslag van het onderzoek van de New York Times kunnen lezen. Ze willen niet uitgescholden worden voor asociale egoïsten omdat ze niet klakkeloos alles aannemen wat hen vanuit de media wordt voorgeschoteld.

 

Die media en bijhorende politici gaan er overigens nogal brutaal op los. Wie hen niet kritiekloos gelooft doet aan nieuwsvervalsing en ontkent de ernst van de toestand. Alsof die honderdduizenden hooggeschoolde Vlamingen inmiddels niet weten dat Covid-19 een erge kwaal is!

 

Er bestaat ook zoiets als humanisme, vrijheid en emancipatie.

 

In plaats van de bevolking gelijk weg te zetten als onbekwaam tot fatsoenlijk sociaal gedrag en de hele tijd een angstpsychose op te kloppen, kunnen media en co ook de goede krachten in de burgers aanspreken.

Ik zou wel eens willen weten hoe onze samenleving eruit zou zien als de kranten de hele tijd lang de mensen in die richting zouden hebben aangemoedigd, in plaats van ze angstig te maken.

Dan had bovenstaande angstaanjagende vergelijking geen zin gehad.

 

 

Jaak Peeters

November 2020

 

Raf Debaene uitgedaagd

In deze bijdrage wil ik een beschouwing maken als reactie op enkele heel tekenende zinnen van Raf Debaene in zijn Voorwoord van het septembernummer van De Uil van Minerva.

De tekst van deze bijdrage neemt afstand van de stellingen van Debaene en tracht aan te geven waar de auteur de plank misslaat, waarbij hij wellicht onbewust dezelfde fout maakt als zovele andere hedendaagse schrijvers. Ik zal dat niet op een polemische manier doen, maar wel op een confronterende wijze.

Eerst zal ik Debaene voorstellen.

Vervolgens zal ik meedelen wat hij schrijft.

Daarna volgt mijn commentaar dat in drie afzonderlijke hoofdparagrafen uiteenvalt.

 

Wie is Raf Debaene?

 

Debaene is één van de drie eindredacteurs van het tijdschrift De Uil van Minerva, waarmee mensen zoals Jacques De Visscher, Raoul Bauer en Toon Braeckman op de een of andere manier geassocieerd zijn. De ondertitel van het tijdschrift luidt: “Tijdschrift voor geschiedenis en wijsbegeerte van de cultuur”.

Voor de kost doceert Debaene als lector aan de Arteveldehogeschool in Gent. Hij is verbonden aan het departement sociaal werk, waar hij filosofie geeft.

Naast zijn educatief werk is Debaene actief als schrijver en spreker. Zo sprak hij op een congres van de Liga van de Mensenrechten, die, zoals bekend, zowat in dezelfde ‘korf’ aan te treffen valt als De Wereld Morgen, Unia, Kif Kif en Vluchtelingenwerk Vlaanderen.

Ook bij Apache is Debaene niet onbekend.

Bij Sociaal.net publiceerde hij Democratie heeft nood aan sociaal werk, waarbij hij zijn stelling uitte dat de sociale werker de mensenrechten als centrale leidraad moet nemen. Velen, waaronder ikzelf, menen dat deze stellingname niet zo vanzelfsprekend is want afhankelijk van de definitie van mensenrechten, maar daar ga ik hier niet op in. Debaene neemt het discours van de mensenrechten als een centrale leidraad van zijn optreden en zijn stellingnamen.

In het voorbijgaan tracht Debaene ons te overtuigen van de rechtmatigheid van zijn afwijzing van figuren als Dalrymple en Burke.

De lezer zal nu zeggen: Raf Debaene staat dus links – en misschien zelfs vrij ver links. Dat schijnt wel de norm te wezen in opleidingen voor sociaal werk en in dat opzicht valt Debaene dus niet op.

Toch moet ik zeggen dat Debaene ooit in het tijdschrift Oikos[1]  een interessante reactie publiceerde op de positie van Guy Tegenbos. In die reactie trekt Debaene onder meer van leer tegen het modernisme van de ‘competenties’, waarmee het personeelsbeleid van tegenwoordig zo vaak vergiftigd wordt. Naar mijn oordeel zegt hij terecht dat deze competentie-denkwijze de kwaliteiten van de menselijke persoon herleidt tot wat hem of haar in het economisch proces nuttig maakt. Mijn eigen ervaring als ex-leidinggevende dwingt me ertoe dit competentiedenken af te wijzen als eenzijdig en contraproductief. Ik heb ondervonden dat alleen het ernstig nemen van de medewerker als volwaardig mens een goede basis is voor succesrijke samenwerking.

 

Debaene over identiteit

 

Wat me aanzet om op de uitspraken van Debaene te reageren is een heel kort maar veelzeggend stukje in zijn voorwoord van De Uil van Minerva[2].

 

Ik citeer: “De andere kant van het polemisch genre dat hier wordt beoefend, is natuurlijk dat eenzijdigheid, overdrijving en karikaturisering niet ver weg zijn, zoals beide auteurs ook meteen zelf aangeven. (…) maar op die manier neigen ze naar een vorm van identitarisme, een fenomeen waarmee we in België jammer genoeg maar al te vertrouwd zijn: anderstaligheid wordt hier opgeblazen tot essentieel verschillende identiteit van bevolkingsgroepen die het samenleven haast onmogelijk maakt. De eigen identiteit kan echter slechts enige schijn van reële inhoud krijgen door vooral negatieve kenmerken toe te kennen aan de andere.”

 

Inleidende kritiek

 

De auteur toont zich hier een aanhanger van het postmoderne geloof dat identiteit slechts schijn is. Identiteit heeft volgens hem geen werkelijke inhoud. Wat meer is, en om de zaak nog zwarter te maken dan ze al lijkt, is een dergelijke identiteit slechts definieerbaar door de vermeende slechte kenmerken van ‘de andere’ in het licht te stellen.

Met alle respect: maar dit is onzin. Een mus heeft een duidelijke identiteit: haar verenkleed, gezang, foerageergedrag, leefwijze enzovoorts. Een planeet heeft een duidelijke identiteit: Jupiter is een grote gasplaneet waarop leven zoals wij het kennen ondenkbaar is. Een wetenschappelijk vak heeft een duidelijke identiteit: elke wetenschap heeft een eigen materieel en formeel voorwerp. Telkens weer kun je een aantal kenmerken opsommen die het benoemde onderscheiden van het andere. Maar betekent het feit dat ik de planeet Jupiter een identiteit toeschrijf tegelijk dat ik de planeet Saturnus misprijs?

Het is duidelijk dat het begrip identiteit in de milieus die Debaene frequenteert een negatieve betekenis heeft. Die mensen slagen er dus niet in om op een neutrale manier dat begrip te hanteren.

Dat tast de geloofwaardigheid van hun hele verhaal ernstig aan.

 

Eerste hoofdkritiek

 

Debaene betreurt kennelijk dat de verschillen tussen Vlamingen en Walen “opgeblazen” worden. Er zijn misschien wel verschillen, maar ze zijn te pietluttig om het samenleven in de staat België onmogelijk te maken.

Ik begrijp niet dat Debaene niet in de gaten heeft dat hij zélf een politieke voorkeur voor een staatkundige identiteit uitspreekt. Wat hij zegt is dat de entiteit België wél een relevant uitgangspunt is, maar de entiteit Vlaanderen niet – of althans niet in die mate dat ze de entiteit Belgie kan/mag vervangen.

Maar waarom zou dat zo zijn? Kijken we even naar de start van dit koninkrijk. Het is gesticht door de Franstaligen die gevormd werden tijdens de Franse bezetting in een revolutie die door een referendum bij een grotendeels ongeletterde bevolking zogenaamd gelegitimeerd werd. Waarom zou zulk een politieke constructie voorrang moeten krijgen op een entiteit Vlaanderen die zonder revolutie, met veel bloed, zweet en tranen en op een democratische manier tot stand is gekomen?

Het is aan Debaene en zijn geestesgenoten om dat uit te leggen.

 

Tweede hoofdkritiek

 

Debaene maakt dezelfde fout als in vele Vlaamsnationale milieus wordt gemaakt: identiteit is zoiets als een schimmig kroontje dat boven de hoofden van de bezitters van die identiteit zweeft.

Zolang we in de contouren van de schimmigheid blijven ronddwalen zullen we nooit tot redelijkheid komen.

In mijn Vlamingen zijn fatsoenlijke mensen heb ik een lang hoofdstuk gewijd aan een andere manier om naar identiteit te kijken. Ik heb daar identiteit beschreven als een geheel van betekenissen – psychologen zeggen: cognities – die in hoofde van de betrokken persoon of groep meer dan gemiddeld voorkomen. De modale Vlaming spreekt iets wat op Nederlands lijkt, vindt geen graten in de lintbebouwing, heeft op school een hoop dingen geleerd die je in Duitsland niet leert, leest Vlaamse kranten of tijdschriften en kijkt naar VTM of VRT en neemt de inhoud van die media in zich op.

Maar diezelfde Vlaming heeft Engels geleerd, of Frans. Gaat naar Spanje met vakantie, net als Duitsers. Hij is vakman en heeft als zodanig dezelfde knepen geleerd als zijn vakgenoot uit Canada. Enzovoorts.

In plaats van schimmigheid krijgen we op die manier iets dat we zouden kunnen proberen te kwantificeren: een opsomming van betekenissen. Daar kun je wat mee.

De Vlaamse identiteit is dus de verzameling betekenissen die je in Vlaanderen meer dat gemiddeld aantreft. Zo heeft Wallonië zijn identiteit en heeft Gent een eigen identiteit, de Limburgers hebben die enzovoorts.

Het is mij een volstrekt raadsel wat zoiets met “uitsluiten” of “overdrijven” te maken heeft.

Maar je moet wel helder definiëren.

 

Derde hoofdkritiek

 

Ik kom hier op een terrein dat de heer Debaene ongetwijfeld beter bekend is: de Franse schrijver Michel Foucault. Ik ga uit van mijn eigen (eigenzinnige) interpretatie van Foucault[3].

 

Foucault is bekend voor zijn analyse van het spreken. Spreken is volgens hem in principe opdringerig. Het is het doen van een zet, waardoor de tegenspeler al dan niet schaakmat kan raken.

Vergelijk het met de kolonel die met zijn bataljon een terrein bezet. Door dat te doen drukt hij de tegenstander weg, want je kunt niet tegelijk niet- en wél bezetter zijn.

Wie spreekt doet dus niet alleen een uitspraak, maar neemt terrein in – weliswaar geen fysisch terrein, maar een stuk terrein in het discours. Het is aan de tegenpartij om hier gepast op te reageren. Om dat te kunnen doen moet de tegenpartij uiteraard een distantie aannemen ten aanzien van de bezetter: hij moet afstand nemen, want anders is hij overwonnen.

Vervolgens moet hij reageren. Als we even de militaire retoriek laten varen, dan verschijnt hier wat Foucault de Parrèsia noemt: het vrijmoedig spreken[4].

 

Wat betekent dat?

Ik kan iemands standpunt herformuleren. Ik kan er vragen bij stellen. Ik kan wijzen op logische tekortkomingen. Dan ben ik nog altijd niet de polemist, maar ik spreek wel ‘vrijmoedig’: ik zeg wat ik denk te moeten zeggen. “Ik sta in mijn eigen kracht” – zegt een dochter van me zo vaak. Of nog: de enkeling verschijnt hier als een soort ondernemer van zichzelf[5].

 

Ik kan niet anders dan dit laatste als een uiting van humanisme te beschouwen, een humanisme zoals dat in de geschiedenis van de westerse emancipatie is verschenen en dat we misschien weer volop aan het verliezen zijn. Het is het humanisme van de zelfbeschikkende mens, als lid van een zelfbeschikkende gemeenschap – want het één kan niet zonder het ander.

De nationalist – dit is: de persoon die zijn volk tot een moderne (al dan niet soevereine) bestuurlijke natie wil uitbouwen – is de persoon die ‘in zijn eigen kracht staat’, als een ondernemer, niet van een individu, maar van de gemeenschap waartoe hij behoort.

Dat is een principieel positieve houding die niets van doen heeft met afkeer voor het andere en die geen overdrijving nodig heeft om zichzelf te vestigen.

Het is gewoon…vrijmoedig spreken en handelen. Of nog: zichzelf van een rechtmatige plaats in het steekspel onder mensen en volkeren verzekeren.

Is daar iets mis mee?

 

En hiermee daag ik de heer Debaene dus uit, want hoewel hij het doet voorkomen wars van polemiek te zijn, lijkt het mij geen goed uitgangspunt voor een niet-polemisch gesprek wanneer je in je uitspraken al vooraf uitgaat van negatieve stereotypering van je tegenspeler.

 

 

Jaak Peeters

Oktober 2020

 

 

 

 

 

 

 

[1] Raf Debaene. Onderwijsvernieuwing en democratie. Oikos, 2012, nr 63.

[2] Raf Debaene. Voorwoord. De Uil van Minerva, volume 33, nr 3, 2020 blz. 193.

[3] Ik neem hier afstand van de uitspraken van R. Scruton over Foucault.

[4] Michel Foucault. Parresia. Vrijmoedig spreken en waarheid. Krisis-onderzoek nr 1, inleiding door Machiel Karskens.

[5] Fernand Tanghe. Actualiteit van Foucault? Filosofie Tijdschrift. Jaargang 30, juli-augustus 2020, blz. 31.

Quid N-VA?

Nu de Grote Pers op velerlei toonaarden de lof van de nieuwe Belgische regering zingt, viel me onder de commentaren volgende uitspraak van Carl Devos op: “niet N-VA of VB vormen een gevaar voor Vivaldi, maar Vivaldi zelf”. In Humo liet Jan Peumans optekenen dat hij het een raadsel vindt hoe ze die Vivaldi-boel bij elkaar gaan houden.
Als Vlaamsgezinden moeten we ons niet meer met Vivaldi zelf bezig houden dan nodig is om onze eigen posities te versterken.

Vooraf vind ik dat N-VA blij mag zijn NIET in de regering te zetelen, want de problemen zijn immens – zoniet onoverkomelijk. Zoals enkele topeconomen al lieten verstaan: voor al dat beloofde lekkers is er gewoon geen geld. N-VA zou zich in die hete soep hebben verslikt.
Wat nu telt is slechts: hoe winnen we de volgende verkiezingen? Daarmee is bedoeld: hoe versieren we een positie die ons in staat stelt om Vlaanderen écht vooruit te helpen?
Daarmee wordt de aandacht voluit naar de oppositie gericht.
NVA is politiek in het defensief gedrongen. Zoiets gebeurt vaker in de politiek en zeker als je weet dat separatisten tegenover belgicisten staan, deze laatste geleid door de raadgevers van Le Palais.

Laten we vooreerst opmerken dat deze situatie in de recente geschiedenis van ons volk niet nieuw is.

Enkele beschouwingen.

1. Op de eerste plaats moeten we ons afvragen of we een juist beeld hebben van de politieke grondstroom in Vlaanderen. Walter Pauli beweert dat die niet rechts is, want de Vivaldi-partijen zijn in Vlaanderen niet in de minderheid. Zo simpel is het echt niet. Ik weet niet of het linkse in SPA en dat van PVDA zo goed samengaan. Dan is er nog de vraag: quid CD&V? Dus mag je niet simpelweg optellen, zomin als je Vlaams Belang en N-VA bij elkaar mag optellen.
2. De vraag is voorts: wat is rechts? Neem nu VB: dat voert een sociaal-economisch links discours. Het is wel degelijk mogelijk dat dit discours een meerderheid heeft in Vlaanderen. Het is zelfs denkbaar dat verschillende punten uit PVDA-programma aansluiten bij de Vlaamse grondstroom. Dat is niet zo onzinnig, want zulke sociaal-economische houding sluit aan bij het Vlaamse onderdanigheids- en achterstellingsgevoel en het past perfect in een crisistijd. De vraag hierbij luidt dan ook of N-VA niet een te liberalistisch of zelfs hautain discours voert.
3. In ieder geval heb je nu in Vlaanderen twee posities die vaak het etiket ‘extreem’ opgeplakt krijgen. Ik spreek me niet uit over de terechtheid hiervan: zelf vind ik sommige punten van PVDA aantrekkelijker dan die van VLD. Ik reken mezelf toch niet tot de extremen. Aan de andere kant zijn vele nationalistische bewegingen in de wereld sociaal-economisch links – en daar valt wel degelijk wat voor te zeggen. Dus is de positie van VB misschien vooral extreem in belgicistische ogen.

In dat alles schuilt meteen een les.

a) Er is zeker nood aan een centrumpartij. Met delen van CD&V kan N-VA die positie innemen.
b) Met het oog op latere bondgenootschappen is het zeer onwijs om de retoriek van onze belgicistische vijanden over te nemen. VB is niet ‘extremistisch’, maar radicaal-rechts, tegenover een centrum-rechts N-VA. Je neemt overigens nooit het taalgebruik van je tegenstander over – dan sukkel je onvermijdelijk in hun moeras! Met het taalgebruik neem je immers ook de logica en de denkwereld over.
c) De begrippen rechts en links moeten scherper worden gedefinieerd. Links is misschien niet zozeer sociaal-economisch links, want dat is eerder volks en gericht op rechtvaardigheid. Links vind je dan vooral bij Groen: open grenzen, antinationaal, toegeeflijkheid in justitie, verslapping van de onderwijsnormen enz. Daarmee is ook rechts meteen gedefinieerd.
N-VA neemt thans een centrumpositie in op het vlak van migratie en immigratie. Maar zonder een fellere houding ten aanzien van bijv. de aanpak van misdadigheid komt dit in de ogen van vele kiezers over als totaal laissez-faire ten aanzien van ‘lichtgetinte’ deugnieten. Daar hebben veel Vlamingen terecht grote moeite mee. Terloops: de vivaldi’s willen het gerecht vereenvoudigen en toegankelijker maken en digitaliseren. Maar dat is voor de mensen niet het probleem. Het probleem is dat de door de politie opgepakte deugnieten weer vrijgelaten worden wegens tekort aan cellen. Het probleem is voorts dat de cellen buiten proportie gevuld zitten met namen van vreemde oorsprong. Wie dàt laat liggen, legt de bal gereed voor doel voor VB!
d) N-VA zal een zware inspanning moeten leveren om zijn liberalistische sympathieën wat te temperen. Niemand twijfelt aan het nut van het vrije ondernemen, zeker niet binnen VB en misschien zelfs ook niet altijd binnen PVDA. Maar je moet de VLD op haar eigen terrein niet willen overbluffen. Dus ook op dat gebied is een centrumpositie noodzakelijk. Is er die altijd?
e) De feiten dwingen tot een houding die neerkomt op het voorbereiden van de volgende verkiezingsslag. Vooral een Vlaamse centrumpartij moet gereed staan als redelijk alternatief voor het geval dat Vivaldi vroegtijdig in elkaar stuikt (eerste scenario) of tot aan haar voorziene einde voortsukkelt (tweede alternatief).
f) De manier van oppositie voeren moet voor een centrumpartij inhoudelijk zijn, mede omdat je tegen de militante slagkracht van VB niet op kunt. Op emotioneel gebied is VB gewoon niet te kloppen – en de vraag is of men dat wel moet willen. Van VB kan N-VA alleen inhoudelijk winnen of zich onderscheiden.
g) Echter – en dit is echt fundamenteel – dan moet de partij dringend haar communicatiestrategie veranderen. Kort gezegd: het kiesvolk weet gewoon niet waar N-VA voor staat! N-VA heeft gewoon geen contact met de modale kiezer. N-VA komt niet duidelijk en geprononceerd tot in de hersens van de kandidaat-kiezer. Dat is onbegrijpelijk voor een rijke partij. Die slechte communicatie is verreweg de grootste fout van de N-VA-leiding. Of die communicatie noodzakelijk via facebook moet lopen weet ik niet, al moet ik zeggen dat men de kracht van dat smoelenboek niet mag overschatten. Vooral wat rijpere mensen zijn vatbaar voor zowel de financiële kanten van het nationalistische verhaal als voor de hiervoor aangegeven centrumrechtse houding. Dat komt omdat dit soort mensen al jaren in het leven staat, belastingen betaalt en het huis afbetaalt. Men zegt dat ze gematigder zijn geworden door de ervaringen van het leven. Ik vermoed dat ze vooral realistischer zijn geworden en weten wat echt belangrijk is. En die mensen vragen voldoende tekst en uitleg. Misschien zit daar het grote blok van de N-VA-kiezers.

Tenslotte is het mijn overtuiging dat het niet aan de nationalisten is om elkaar te bestoken. Dat geldt zowel voor N-VA als voor VB. Ze hebben beide een functie. VB kan de onafhankelijkheid niet realiseren omdat het met een extremistisch etiket opgescheept zit, wat de buurstaten zou doen steigeren. Maar N-VA raakt nooit aan voldoende zetels om het doel te bereiken.

 

Oktober 2020

Bart, zoek andere bondgenoten.

Jambon heeft het weer gedaan. De kranten vol (gespeelde?) verontwaardiging met gniffelende medewerking van de VRT. Gefundenes Fressen. Het zijn meesters in sfeerschepping.

Terwijl ik dit schrijf is het onmogelijk om de eventuele fout van Jambon precies af te wegen. Misschien vond zijn kabinet dat dit geen zaak voor hen was of te onbelangrijk om de minister lastig te vallen. Dan kan het best zijn dat Jambon dat allemaal vergeten is. Of misschien meende men dat Chovanec zich misdragen had en de politie dus niets verweten kon worden. Dat moet allemaal uitgezocht worden. Dan moet heel zeker ook de verantwoordelijkheid van de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken en diens collega van Justitie onderzocht worden. Voor zover nu bekend is was namelijk ook het parket op de hoogte. Dus was CD&V-er Geens betrokken. Voorts hadden de Slovaken éérst met Buitenlandse Zaken in Brussel contact opgenomen: een normale procedure. Heeft men daar gepast gehandeld?

Als Jambon wat te verwijten valt, moeten ook de liberale Reynders en de christendemocratische Geens op de rooster. Misschien hoopt deze laatste de nieuwe premier te worden – dan moet hij nu uit de wind blijven. Waarmee ik wil zeggen dat – weer eens – een van die politieke steekspelletjes bezig is.

 

Er is iets anders aan de hand.

 

Wat met de zaak Chovanec heel helder wordt is dat de VLD – de liberalen dus – een beschadigingsoperatie van het Vlaamse nationalisme zijn begonnen.

 

Toen een N-VA/PS-regering mogelijk scheen werd dit veelbelovende project door de liberalen getorpedeerd. De liberalen hadden zich daarvoor aangesloten bij de ‘Groenen’ – een onnatuurlijk verbond dat alleen om heel specifieke redenen tot stand kan komen.

Men zou nog kunnen argumenteren dat de liberalen op de macht azen. Daar dient een politieke partij tenslotte voor. Maar in het licht van het geheel van de gebeurtenissen moeten andere conclusies worden getrokken.

 

Het viel dezer dagen fel op dat de liberale Nederlandsonkundige dandy Bouchez sprak over “de natuurlijke beweging van de taalgrens”. Daarmee toont Bouchez zich een volleerde francofone imperialist, voor wie België eigenlijk La Belgique hoort te zijn. Even opvallend was het totale stilzwijgen daarover langs de Vlaamse liberale kant: niemand die de uitspraken van Bouchez veroordeelde. Dat leverde de VLD de naam “de nieuwe Pest Voor Vlaanderen” op.

Bij herhaling was er integendeel te horen dat de liberalen, Nederlands en Frans, één hechte familie vormen. La Belgique une et indivisible.

Hoewel ze beweren sociaal-economisch langs de rechterzijde te staan, zien zij geen graten in een regering met de ultra-linkse groenen, wier ‘klimaatbeleid’ ons onvermijdelijk vele miljarden zal kosten – alsof corona nog niet erg genoeg is. En wie zal die miljarden betalen? Juist: de Vlaamse middenklasse.

Als het de liberalen alleen maar om regeringsposten te doen is, dan verraden ze nu toch grote delen van het liberale gedachtengoed.

 

Verraden ze hun gedachtengoed?

Ja, zeer zeker!

 

Zopas verscheen een twitterbericht van Dirk Verhofstadt – broer van en even blauw.

Hij haalde uit naar een of andere jongeman uit de N-VA-jongeren. Die had geschreven dat   mensen kritisch mogen spreken over het geldende verhaal van de holocaust.

Ik weet daar zelf veel te weinig over, maar dat er zo’n uitroeiingsactie is geweest, is wel zeker. Alleen hebben niet alleen de Nazi’s zulks op hun kerfstok: Pol Pot, de veroveraars van Noord-Amerika die de autochtonen hebben uitgemoord, de Hutu’s, de massamoorden op de Maori’s… en dan zwijgen we over de uitroeiingscampagnes van Caesar of Karel de Grote. De geschiedenis druipt van het bloed.

Ik meen evenwel dat in een gezonde samenleving over al die dingen openlijk moet kunnen gesproken worden. Dat is echter buiten Dirk Verhofstadt gerekend, die wist mee te delen dat die vermaledijde extreemrechtsen steeds luider klinken. Zum kotzen, schreef hij nog.

Laat dit nu komen uit de pen van één van de leidende figuren van het Belgische liberalisme.

Je mag dus alléén zeggen en schrijven wat liberale bobo’s politiek correct vinden?

 

Het eerste waaraan ik toen dacht was de quote van Voltaire: ik ben het grondig met u oneens, maar zal tot mijn dood strijden opdat u uw mening zou kunnen zeggen.

Deze quote, zo dacht ik tot nog toe, behoort bij de essentie van het liberalisme: de vrijheid om zijn mening te uiten. Zonder dat is de term “liberalisme” (van het Latijnse libertas) een grove leugen.

 

Ik denk dat er een steeds duidelijker beeld verschijnt. Het liberalisme heeft zich opnieuw en uitdrukkelijk tot doodsvijand van het Vlaamse nationalisme verklaard. Die liberalen zijn de echte stichters van La Belgique. Dat is bekend. Daarom klinkt net bij hen de roep tot herfederalisering luid op. Prof. Maddens heeft gelijk: zolang het bestaat kan het liberale Belgique terugslaan.

 

In 2030 wordt het 200 jarig bestaan van de Belgische staat gevierd. Tegen die tijd moet het Vlaamse nationalisme zijn platgeslagen.

Ziedaar dus de strategie van ‘onze liberalen’: het Vlaams Belang is extreemrechts – voor het gemak vergetend dat die partij een overwegend links sociaal-economisch programma uitdraagt- en telt dus niet mee. En N-VA doet niks dan blunderen – al valt er over het liberale gezondheidsbeleid tijdens corona ook wel wat op te merken – en is ook vervuild door extreemrechts. Ergo: het hele Vlaamse nationalisme is extreemrechts en dus onfatsoenlijk.

 

Bart Dewever was ooit lid van een liberale studentenvereniging. Hij zal nu moeten bijsturen en zich bezinnen over andere bondgenootschappen. De VLD komt in ieder geval niet in aanmerking.

 

Jaak Peeters

27 augustus 2020

De waanwereld van de geprojecteerde slechtheid

Covid-19 en, even tussendoor, de hype van de Black Lives Matter – waarvan de extreem-marxistische signatuur inmiddels duidelijk is – hebben een andere opmerkelijke gebeurtenis aan ons oog onttrokken.

 

Het gaat om de uitspraak van een gemeentelijke politica in Grimbergen, die uit het oog was verloren dat haar micro nog aanstond, toen ze na afloop van een debat zuchtte dat het zonder vreemden in het land allemaal simpeler zou zijn.

 

Het was alsof de hemel op de grond was gevallen. De politica in kwestie had een halsmisdaad gepleegd, ze was slecht en ze moest dus hangen.

Ze heeft haar functie inmiddels neergelegd.

 

Het gaat me in deze beschouwing niet over de inhoud zelf van de zin “alle vreemden weg”.

Voor wie bereid is – ik wik mijn woorden – kritisch na de denken zonder meteen de moralistische toer op te gaan, ontvouwt zich in deze drie simpele woordjes een hele wereld vol problematische toestanden en lastige vraagstukken. Die zijn even glibberig als de hele wereld van de waterstofillusies van EU-er Frans Timmermans of de aanpak van SARS-Co2.

 

Wat mij vooral opvalt is de storm van morele verontwaardiging. Hoe kan het bestaan: iemand die van oordeel is dat vreemden in Vlaanderen niet thuishoren? De wereld is toch van iedereen en het idee dat Vlaanderen het land van de Vlamingen is scheurt toch op het randje van het racisme?

 

Mijn slecht karakter kan het niet laten de ogen op een argwanend spleetje dicht te knijpen en loens te kijken in de ziel van de moreel verontwaardigden.

 

Wat we hier zien berust naar mijn aanvoelen op een heel primitief mechanisme dat stamt uit de vroegste tijden van het ontwaken van het menselijk bewustzijn. De primitieve wereld confronteerde de bewust geworden mens met het aangename van het leven, doch ook met het gevaar.

Goed en slecht.

Maar tegenwoordig kun je die primitieve dichotomische verdeling van goed versus slecht niet meer volhouden, zeker niet als het om mensentypes gaat. Niet dat er geen slechte mensen bestaan, maar mensen die alleen maar slecht zijn: die zijn echt niet zo talrijk. Hetzelfde geldt voor goede mensen.

Daarom is de harde dichotomie die bij deze verdeling in goeden en slechten wordt gehanteerd primitief en niet in overeenstemming met de werkelijkheid: de overgrote meerderheid is zowel goed als slecht.

 

Vanwaar die neiging om mensen desondanks in twee onnatuurlijke groepen in te delen en wel zo, dat de ene groep de andere automatisch uitsluit? Want wie zich tot de goeden rekent, kan niet anders dan ‘die anderen’ meteen naar de diepste krochten van de hel te verwijzen.

Ik denk dat mensen zich met deze voorstellingen identificeren omdat ze daardoor een goed gevoel krijgen. Ze krijgen de kans om zich tot de goeden te rekenen en dat voelt lekker, want ze hebben in hun jeugd, in illo tempore, bij voortduring te horen gekregen dat ze ‘goed’ moeten zijn.

Wie toch last krijgt van incorrecte gedachten kan nog altijd ongestoord een beroep doen op het oeroude psychologisch mechanisme van de projectie: de eigen houding verantwoorden door de onnoemelijke slechtheid van de ander in het licht te stellen, waardoor reactie zich opdringt. Niet reageren zou dan immers onbehagen opleveren.

Zoiets is zonder meer dwingend. En het werkt doeltreffend.

Maar het zijn wel waangedachten.

 

De conclusie dringt zich hoe dan ook op: een groot aantal mensen, waaronder velen die zich tot de goeden van deze wereld rekenen, leeft in een waanwereld. Een wereld die niet bestaat, omdat er nu eenmaal geen mensen bestaan die alléén maar goed of alléén maar slecht  zijn.

Het is overigens interessant op te merken dat de verdeling in goede en slechte mensen de basisversie is van zovele simpele dichotomieën in onze samenleving: rijk en arm, braaf en stout, wijs en onnadenkend enzovoorts.

 

In Vlaanderen is vooral “Groen” de vaandeldrager van de waanwereld van zelfverklaarde goedheid. Ontstaan uit het heel terechte verlangen om onze levenswijze socialer en ecologischer te maken, is de partij Agalev al snel afgegleden naar een uiterst primitief, nukkig en onverdraagzaam dichotomisch ‘goed versus slecht’- denken. Dat is inmiddels uitgegroeid tot een heuse kwaal, waaraan psychologen een heerlijke kluif hebben.

 

Jammer genoeg laten velen hun oren hangen naar de heilspreken vanuit een eenzijdige illusoire waanwereld vol geprojecteerde slechtheid.

 

Jaak Peeters

Augustus 2020

Morele kangoeroes?

Ze staan er weer vol van, “onze media”. Ze hebben weer eens een punt waar ieders aandacht nodig op moet worden gevestigd: racisme!

Maandenlang werden wij, arme luisteraars en dito lezers, door Gutmenschen gehersenspoeld. Ze hadden zich voorgenomen ons, armzalige geesten, bij te staan bij het zoeken naar het rechte spoor naar het juiste zedelijk gedrag. Ze waarschuwden ons voor dood en verderf, voor de ondergang van de planeet zelfs, als we niet dringend ten strijde zouden trekken tegen de opwarming van de aarde.

Daarna kwam Corona, ook gekend als Covid-19. Alles moest eraan geloven: economie, familiaal en sociaal leven, het onderwijs, de privacy die plots niet meer van tel scheen. Anders zou de menselijke soort wel eens van de planeet weggeveegd kunnen worden.

En nu wordt daar in dat gekke Amerika een zwarte door een blanke politieman zolang de keel dichtgeknepen, tot de sukkelaar inmiddels begraven moest worden. De betrokkene is inmiddels zowat heilig verklaard – het woord stond in sommige kranten letterlijk te lezen.

Nochtans is er enige reden om aan die heiligheid van Floyd – zo heet hij – enigszins te twijfelen. Hij bleek namelijk nogal wat op zijn kerfstok te hebben. Bovendien werd bekend dat de betrokken politieman Floyd kende. Zou het kunnen dat hij ook Floyds nummer kende en hem dààrom hardhandig aanpakte?

Natuurlijk gaat het hier om een heel erge zaak – zoals trouwens elke doodslag een erge zaak is. Maar zouden we niet eens eerst de uitslag van het gerechtsonderzoek afwachten, alvorens het slachtoffer heilig te verklaren? We mogen aannemen dat dit onderzoek met voldoende professionaliteit zal gevoerd worden, dat wil zeggen met een minimum aan respect voor de volle waarheid.

Hetgeen, jammer genoeg, over de berichtgeving van “onze media” niet kan gezegd worden…

En vervolgens liepen de wereldverbeteraars en dito hemelbestormers in tal van steden te hoop, intussen elke corona-voorzorg aan de laars lappend, tot wanhoop van de virologen.

Kijk eens: met “de zaak Floyd” was weer eens van de grootste, afschuwelijkste misdaden gepleegd, die denkbaar zijn. Geen protest, geen betoging, geen woelmakerij is straf genoeg om de verontwaardiging tot uiting te brengen die de harten van de actievoerders gegrepen heeft en hun verstand tot zwijgen gebracht. Racisme, weet je wel! Al denkt mijn slecht karakter intussen nog steeds dat we bezig zijn een Amerikaans probleem in Europa te importeren. Want door de hele tijd op deze zere teen te staan, gaat de modale immigrant nog geloven dat hij écht achtergesteld wordt.

Het viel op dat de media – weer eens zij!- het getuigenis brachten van gekleurde mensen die ooit op hun huidskleur aangesproken waren geweest. Misschien is dat ook zo, maar mag ik er ook bij zeggen dat we vroeger iemand met rood haar “een rosse” noemden en dat er ook vandaag onder de schooljeugd om het uiterlijk nog behoorlijk wat pesterij bestaat?

Het lijkt op z’n zachtst allemaal wat overtrokken.

Mij verbaast het dat er jaarlijks letterlijk honderdduizenden abortussen worden gepleegd – ik zeg: gepleegd -, niet op mismaakte of onleefbare babies, maar op bijna volgroeide, gezonde kinderen die weldra hadden moeten geboren worden. Ik zie in dat geval geen massale manifestaties die alle medische veiligheidsregels overboord gooien. Hetzelfde geldt voor de ergerlijke vereenzaming van talloze, veelal oudere mensen in onze steden, wier lot niemand beroert en nog het minst de antiracisten. Enzovoorts.

Het is allemaal een beetje uit evenwicht dunkt me.

Dan hoor je daar een gekleurd dametje in Gent krijsen: “jullie voorouders hebben onze ouders naar hier gehaald”. Boodschap: en daar moeten jullie nu voor opdraaien!

Ogenblikje, dametje! Even redelijk nadenken. In de jaren zestig en zeventig van vorige eeuw, lang voor de krijsende jongeren van vandaag geboren waren, hadden vakbonden, werkgevers en regering besloten om arbeidskrachten te importeren. Zelf heb ik deze import altijd een schandaal gevonden en ik meen te weten dat ik daar niet alleen mee sta. Maar het zijn niet “onze voorouders” die zulks op hun geweten hebben. Wel “sommigen” onder die voorouders en dan nog zonder dat de mensen daar destijds op voorhand over werden geraadpleegd. Wij – de beschuldigden van vandaag – zijn bijgevolg evenzeer slachtoffer als de jongens en meisjes die nu herrie schoppen.

Meer nog: weer eens krijgen we de suggestie toegeslingerd dat we van nature racisten zijn. “We”: dat zijn autochtonen, want op dat ogenblik, als de vermeende belangen van gekleurde immigranten naar aanleiding van een gerechtelijk nog nader te onderzoeken gebeuren in de VS in het geding lijken te komen, dàn mag er plots wel etnisch geprofileerd worden – tégen blanken, wel te verstaan. Geen Bart Somers die in het Vlaams Parlement uitvaart tegen déze “etnische profilering”.

 

Haast geen mens weet wat etnische profilering precies is. Meer nog: ik ken niemand die het begrip etniciteit goed weet te definiëren. Ik heb zelf een boek of dertig, veertig doorgeworsteld om daar enig inzicht in te krijgen*.

Er zullen wel verzachtende omstandigheden bestaan, maar verbaast het iemand dat ik van zowat niemand uit “onze media” tenminste een poging verwacht om de begrippen te definiëren om zo toch enige redelijkheid in het debat te verkrijgen?

In de plaats daarvan wordt de grote trom geroerd.

Eerst over het klimaat. Vervolgens over een virus. Nu dan weer over racisme.

Van de ene massa-opwinding naar de andere.

We lijken wel morele kangoeroes.

Benieuwd welk onderwerp binnenkort weer tot hype zal worden verklaard.

 

Jaak Peeters

juni 2020

* Wie wil mag eens komen tellen.

Over geknoei, voorname families en “verdwenen” kunst

Zopas verscheen van de hand van Dr. Paul De Ridder een verhaal onder de titel “De Rechtvaardige Rechters terug van weggeweest”.

Mensen die Paul De Ridder kennen zullen opkijken als ze lezen dat hij een verhaal heeft geschreven. Paul is toch geen romancier, maar een droge historicus voor wie fictie en feit goed van elkaar gescheiden moeten blijven?

 

En toch gaat het om een heus verhaal.

 

Onderwerp van het verhaal: de verdwijning (1934) van het paneel “De Rechtvaardige Rechters” uit het beroemde altaarstuk “Het Lam Gods” in de Gentse Sint-Baafskathedraal en de bewogen lotgevallen – de wederwaardigheden, zouden de ouderen onder ons zeggen – van de acteurs.

 

Een verhaal? Ja hoor: een detectiveverhaal.

 

Sinds 1935 geldt de Arsène Goedertier, een koster-wisselagent uit Wetteren, als de dief van het betrokken schilderij. Hij zou het paneel van Sint-Jan de Doper en dat van De Rechtvaardige Rechters uit de Joos Vijdkapel van de Sint-Baafskathedraal hebben weggenomen. Sint-Jan de Doper werd al kort nadien teruggegeven.

 

Toen België in 1940 door de Duitsers bezet werd ging een Duits legerofficier, Henry Koehn, op zoek naar de Rechtvaardige Rechters. Dat mag niet verwonderen, want wettelijk gesproken was het schilderij eigendom van de Duitse staat.

Vrij snel ontdekte de Duitse onderzoeker dat… geestelijken een hand hadden in de verdwijning van de betrokken stukken. Niet de arme koster van Wetteren was, volgens Koehn, de dader. De vraag was: wie? Koehn heeft zijn onderzoek niet kunnen afmaken, omdat de oorlog voorbij was. Maar het paneel De Rechtvaardige Rechters bleef zoek.

 

Vanaf 2002 komt prof. Robert Senelle, de bekende grondwet-specialist, in beeld. Senelle, die als kabinetschef van Achiel Van Acker over gevoelige informatie beschikte, nam contact op met Paul De Ridder, nadat duidelijk was geworden dat het onbrekende stuk nog steeds bestond maar om duistere redenen maar niet voor de dag kwam.

 

Voor lezers van detectiveverhalen mag je nooit de plot, zoals dat in moderne Engerlands heet, verklappen. Het intrige moet gereserveerd worden voor de lezer, zodat die tandenbijtend op de rand van zijn stoel verder leest, terwijl intussen zijn koffie koud wordt.

En dus vertel ik hier ook niets meer.

 

Behalve dit: Paul De Ridder stelt, steunend op Senelle, dat achteraf voorname, vooraanstaande Vlaamse families bij deze zaak betrokken raakten. Hij beschuldigt niemand, maar zoals een goed romancier lokt hij veronderstellingen uit. En het blijkt – dit mag ik wel verklappen – dat “nonkel kanunnik” wel meer van de zaak weet dat hij laat blijken. Als dat geen stof is voor een spannende roman.

 

Paul De Ridder zou Paul De Ridder niet zijn als hij niet de hele tijd (2002-2013) dat hij met Senelle (+ 2013) intens samenwerkte om de terugkeer van de Rechtvaardige Rechters mogelijk te maken, alles minutieus noteerde en archiveerde. Niet voor niets was die Brusselaar in een vorig leven archivaris bij het Algemeen Rijksarchief.

 

Het boek is onthullend. Het laat zien hoe faam en eer verhinderen dat een schandaal in der minne wordt opgelost. Andermaal blijkt hoe kleinmenselijk ook personen zijn, die in het “gewone leven” respect of zelfs bewondering afdwingen. In deze blogreeks komt men wel vaker tot die vaststelling …

 

Jammer genoeg zijn de Rechtvaardige Rechters nog steeds niet waar zij thuishoren. Paul heeft echter het vervolg op dit boek al voltooid. De titel van deel 2 luidt : “Het dossier Senelle-De Ridder”.

 

Het ware te hopen dat het paneel eerlang in alle discretie gerestitueerd wordt. Het zou een mooie bekroning zijn van het Van Eyckjaar dat – jammer genoeg – door de Coronacrisis voortijdig afgebroken werd.

 

 

Paul De Ridder

De Rechtvaardige Rechters terug van weggeweest. Niet Arsène Goedertier, maar nonkel kanunnik.

Uitgeverij Mens & Cultuur, Gent.

ISBN 978-90-77135-594

368 blz. 

25 eur.

Wordt onze democratie ontmanteld?

Elke week komen enkele geleerde dames en heren bij elkaar en adviseren een aantal uit zichzelf in de materie onkundige politici bij het nemen van noodmaatregelen tegen het coronavirus. Die komen dan in grote mate neer op sociale afzondering, op de vergrendeling van de enkeling in zijn eigen, allerindividueelste cocon.

De term geleerde dames en heren doet vermoeden dat er enige irritatie mogelijk is over het optreden van die – overigens onverkozen – personen.

 

Een noodmaatregel wordt door een legitieme overheid genomen in een situatie van prangende nood. Zo’n noodsituatie kan bijvoorbeeld zijn: een dreigende brand in een grote chemische fabriek, waardoor omwonenden gedwongen hun huizen moeten verlaten. Toen op 9 november 2001 in New York een aanslag op de handelstorens werd gepleegd, werd in de VS het luchtruim voor drie dagen gesloten.

Zulke noodmaatregelen hebben een totalitair karakter, omdat ze vanuit een wettelijk legitiem uitgangspunt het hele leven van de betrokkenen ten gronde herstructureren.

 

Noodmaatregelen zijn inderdaad verantwoord als er heel grote, overweldigende gevaren dreigen die grote groepen mensen in gevaar brengen.

 

Noodmaatregelen hebben echter altijd hele nare gevolgen. Ze slaan diepe bressen in het economisch leven en ze richten grote ravage aan in het sociale leven, terwijl dat laatste voor de mens wellicht nog belangrijker is dan het puur economische verhaal.

Overheden moeten dus goed overwegen waar de balans ligt als ze noodmaatregelen nemen. Om die reden moeten dergelijke maatregelen door verkozen, democratische overheden worden genomen. Specialisten mogen en moeten adviseren, maar niet beslissen. Bovendien horen die specialisten bij hun optreden een dosis schroom in acht te nemen.

 

Deze simpele analyse roept kritische vragen op over de manier waarop de zaken met de zogeheten coronacrisis verlopen. Als de overheid niet goed handelt, lokt ze zelf complottheorieën uit.

 

Om te beginnen rijst de vraag of een noodtoestand die inmiddels al zo’n 2,5 maanden duurt nog valt onder de categorie van de fenomenen die hierboven ter sprake kwamen. Als een noodtoestand zo lang duurt, moet iedereen toch als vanzelf begrijpen dat al die beperkende maatregelen irritatie oproepen, verzet en boosheid en dat indringende vragen oprijzen over de terechtheid van de maatregelen. Een overheid moet weten dat een noodtoestand niet lang kan ‘verkocht’ worden als een noodtoestand.

 

Dan is er de economische schade. Die is verantwoord als een nog grotere schade wordt voorkomen.

Maar is dat hier het geval?

Volgens de meest recente statistieken is het aantal coronadoden wereldwijd ongeveer de helft van het aantal slachtoffers bij een flinke griepaanval. Niet dat corona geen ernstige ziekte is, maar een griep met 500 000 doden is dat ook. En van een flinke griep zit je ook al snel drie weken thuis.

Nochtans wordt bij een griepaanval de economie niet platgelegd.

Het argument dat de laatste dagen wordt opgevoerd luidt dat de noodmaatregelen moeten aangehouden worden, omdat in het najaar een nieuwe uitbraak mogelijk is. Maar breekt ook de griep niet elk jaar uit?

Het argument dat er veel meer doden zouden zijn geweest zonder de genomen maatregelen, laat geen tegenproef toe. Je kunt net zo goed zeggen dat zonder die maatregelen er uiteindelijk minder doden zouden zijn gevallen. Dat is overigens de piste die sommige regeringen hebben gevolgd. In Denemarken gaan de kinderen inmiddels al weer een maand terug naar school.

Met andere woorden: de bewering dat de noodtoestand nog lang moet blijven voortduren berust op veel onzekerheid. Dat noodmaatregelen genomen worden bij het begin van de uitbraak, als niemand van toeten noch blazen weet, moeten we allemaal aanvaarden. Maar na bijna drie maanden?

Het minste dat we als burgers mogen verwachten is een duidelijke verantwoording.

 

Dat brengt ons bij nog een ander aspect, het belangrijkste in de hele zaak.

Je leest en hoort overal over het nieuwe normaal nà afloop van deze virusaanval. Waarom spreekt niemand over zo’n nieuw normaal na afloop een griepaanval, die meer slachtoffers eist?

 

Er zit een scherpe angel vast aan het verhaal van dat nieuwe normaal. In ‘normaal’ zit het woordje ‘norm’. De vraag is of het verantwoord is het leven van de hele gezonde bevolking strak te vergrendelen omdat sommige mensen speciale bescherming behoeven. Bedenken we even dat het aantal speciale ziekten legio is. Voldoende reden om zowat alles af te grendelen? Het lijkt er in ieder geval nu op uit te kunnen draaien dat wie voortaan een hand durft te geven of zich niet vindt in de nieuwe anderhalvemeterwereld, de kans loopt vies bekeken te worden door lieden die zich zo nodig zuiver in de leer willen tonen. Wie zich niet ultra-zuiver opstelt, plaatst zich dan buiten de rangen van de weldenkenden en is dus een slecht mens. Vooral kritische mensen dreigen te maken te krijgen met een ongezonde massa-afkeuring.

Er ontstaat hier een nieuwe vorm van correct denken. Ditmaal gaat het niet om een politieke correctheid, maar wel om een sociale correctheid.

 

Alsof dit niet volstaat, vindt men het nodig ambtenaren aan te werven wier taak het is het reilen en zeilen van ex-coronapatiënten minutieus op te volgen. Wie deze spionage-achtige aanpak ontloopt mag bezoek verwachten: je wordt dus zonder meer gedwongen je privacy op te geven! In Australië wil men zelfs een programma op de persoonlijke communicatie-apparatuur installeren (een ‘app’). Vele Australiërs weigeren dit omdat ze niet zeker zijn dat de overheid dit niet zal misbruiken. Die ontkent in alle toonaarden, maar de geschiedenis moet ons tot grote voorzichtigheid manen. In Israël denken sommigen zelfs aan het inplanten van een chip. Is men in Israël dan de eigen geschiedenis al vergeten? Voorts blijkt dat sommige politie-ambtenaren zich nu al aangetrokken voelden tot het hanteren van nogal twijfelachtige controlemethoden en daarbij hun persoonlijke macht demonstreren.

Sommigen willen zelfs dat de ouderen een extra-coronabelasting betalen. Hiermee wordt de solidariteit onder de generaties onder druk gezet. Als dat geen aanslag is op de grondbeginselen van een democratische samenleving!

 

Beseffen we echt wat hier gebeurt?

 

Natuurlijk zal niemand ontkennen dat dit alles nu met goede bedoelingen geschiedt. Maar wat garandeert dat het altijd zo blijft? Wat als dit soort methoden gaat dienen om bijvoorbeeld ‘extreemrechtsen’ te volgen? Het hek is immers al van de dam. Dus wie garandeert dat de hierboven genoemde ‘bezoeken’ later niet om andere redenen zullen plaatsvinden? Of dat politie denkt het recht te hebben om voortaan ongevraagd een woning binnen te dringen – om welke “ernstige reden” dan ook? Of waarom zou men niet overgaan tot het weghalen van kritische beschouwingen op sociale media?

Alles uit naam van de collectieve gezondheid?

 

Iedereen weet wat hier bedoeld wordt: dit gaat een zeer gevaarlijke weg weg op.

 

Het verder volhouden van het idee van een noodtoestand is verleidelijk voor wie meer controle-instrumenten wil om ‘ongewenst gedrag’ te kunnen opvolgen. En als de kat bij de melk zit, dan likt ze ervan…

 

Noteer nu dat alles gebeurt vanuit een uiterst legitiem uitgangspunt: het nemen van maatregelen om de bevolking te behoeden voor massieve besmetting en massale dood.

Hannah Arendt schreef dat “waar ook het (totalitarisme) aan de macht kwam, het volstrekt nieuwe politieke instellingen voorbracht en alle sociale, wettelijke en politieke tradities van het land in kwestie vernietigde”[1]

 

 

Men kan niet genoeg de aandacht vestigen op het gevaar dat in naam van de volksgezondheid onze democratie à la stoemelinckx afgebroken wordt. Onze huidige toestand lijkt op een staat van beleg. De vraag is gewettigd of de door de media opgewekte collectieve angstpsychose geen ernstiger gevolgen gaat hebben dan de kwaal waartegen men zegt te strijden.

 

Hoe erg Covid-19 ook is, de zaak van de democratie moet ons heilig blijven.

 

 

 

[1] Hannah Arendt. Totalitarism. (Nederlandse vertaling), Boom, 2005, blz. 319

 

Jaak Peeters

Mei 2020