In nogal wat media wordt er commotie gemaakt over de nieuwe mediawet in Hongarije. Die zou ‘omstreden’ zijn. Bij nader toezien vallen hier toch wel wat vragen bij te stellen.
Category Archives: Blog
Mooie voornemens
In een propagandablaadje van zijn partij schrijft de Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Vanackere, dat 80 tot 90 % van onze regelgeving van Europese origine is. De man schijnt deze toestand nog goed te keuren ook, afgaande op de manier waarop hij zijn tekst opstelt.
Het is toch wel even schrikken, een dergelijk cijfer!
Europa werd, zo vertelt men ons, uitgevonden om de vrede op ons continent te handhaven en om ons – wie dat ook zijn mogen – een stem in de wereld te geven.
Wat de vrede betreft kunnen we alleen maar hopen dat ‘men’ gelijk heeft. Wat het tweede betreft: daar is reden tot twijfelen.
Het moralistische kliekje
Er heeft zich in ons vaderland een klein groepje lui genesteld in TV, radio en enkele ‘toonaangevende’ bladen, dat ervoor zorgt zelf in die media in een meer dan gemiddelde mate aan zijn trekken te komen.
Burgerlijke maatschappij?
Onlangs verscheen in Knack een interview met de Leidse humanist Paul Cliteur. Deze is in Vlaanderen wellicht wat minder bekend, maar dat is volkomen onterecht. Cliteur, die van Amsterdamse komaf is, is auteur van verschillende boeken en werkte mee aan enkele verzamelbundels zoals Geschiedenis van het humanisme en Filosofen van het hedendaags liberalisme. Cliteur komt op voor het primaat van wat men de burgerlijke maatschappij noemt. Hij verzet zich daarbij tegen een theocratische maatschappij waarin de regels van één godsdienst de rode draad van de politieke wetgeving vormen. Zijn standpunt is dat gelovige burgers in zekere zin ‘tweetalig’ moeten zijn. Aan de ene kant geldt namelijk de ‘taal’ van de religieuze groep waartoe hij behoort. Aan de andere kant moet hij de algemene, burgerlijke, niet-religieuze ‘taal’ meester zijn.
In een tijd van opdringend islamisme spreekt een dergelijk standpunt velen meteen aan.
Toch is de positie van Cliteur verre van vanzelfsprekend. Integendeel: zijn eis naar ‘tweetaligheid’ lijkt veeleer op een eis naar een volgehouden spagaat, hetgeen voor een belangrijk deel van de bevolking wel eens teveel gevraagd zou kunnen zijn.
Moet kunst universeel zijn ?
Ik hoorde het vandaag op Klara – niet bepaald de slechtste zender die onze door rommel vervuilde ether rijk is. Iemand stelde zijn eigen muziekkwartet voor en verklaarde daarbij dat voor hem de kunst het zoeken is naar cultuuroverstijgende vormen. Volgens hem moet kunst – in zijn geval de muziekkunst – de begrensdheid van cultureel bepaalde kunstvormen te boven gaan. Tot de essentie van kunst behoort bijgevolg zijn universeel karakter. Zonder dat laatste is van echte kunst geen sprake.
Mijn antwoord daarop is: dit klopt niet.
Een rechtvaardige maatschappijordening
Plato’s De Staat omvat zowat één zesde van zijn hele oeuvre, en dat laatste is behoorlijk omvangrijk. De Staat is eigenlijk een utopie. Plato beschrijft daarin hoe hij denkt zijn ideale staat te kunnen realiseren. Een ideale staat is een staat waarin volstrekte rechtvaardigheid heerst. De Staat handelt, in tegenstelling met wat sommigen daarover denken, namelijk op de eerste plaats over de vestiging van een rechtvaardige samenleving. Kennelijk was dat al in de dagen van deze antieke schrijver een groot probleem.
Plato, Hobbes, Kant, de democratie, de euro en de slang
De aandachtige lezer haalt de wenkbrauwen op, zich afvragend wat de euro met Plato en Kant vandoen heeft. De democratie tegenover Hobbes of Plato: daar kan iedereen zich nog wel iets bij voorstellen. Maar die euro?
Toch rezen bedenkingen dezer dagen op toen er vanuit Duitsland onrustbarende geruchten opklonken over de toestand van de euro – bedoeld is inderdaad: de munt – en zelfs de EU zelf, naar aanleiding van de moeilijkheden in Ierland.
Vooraf luidt de vraag wat we over een euro of EU zelf moeten denken, als blijkt dat een begrotingsdeficit in één kleine lidstaat de hele constructie aan het wankelen kan brengen. Maar daar gaat het hier even niet over.
Europa moet zijn werk doen
Omdat ik me deze week nog eens heb geërgerd aan de bemoeizucht van Europa, heb ik op Google het lemma ‘Europa verbiedt’ ingetikt. De lezer mag raden welk resultaat deze vraagstelling opleverde: 16.200 items. Op zich zegt zo’n cijfer natuurlijk helemaal niets. Dus heb ik de vraag nog eens herhaald, maar dan na ‘Amerika’ te hebben ingetikt. Uitslag: 752 items. Japan levert 326 items op, India 644, Rusland 3.380, Australië – dat een veel lager bevolkingscijfers heeft dan de andere voorbeelden en nog het meest gelijkt op de Westerse zogeheten nationale staten, komt op 5.060 en is dus koploper in het rijtje. Wie dezelfde vraag stelt voor de nationale staten krijgt volgende uitslagen: Frankrijk levert 5.850 items op, Nederland 10.300, Duitsland 6.370, België 18.000, Engeland 10.500, Spanje 7.750, Italië 660- een opmerkelijk cijfer, net trouwens als Denemarken (412) en Ierland (246).
Ik weet niet of hierover studies bestaan, maar een paar bedenkingen dringen zich als hypothese uit deze cijfers op.
Waarom Léonard verdedigd moet worden.
De vraagstelling van Gerard Bodifée – wat er nu feitelijk mis is met de stellingen die aartsbisschop Léonard recent uitgesproken heeft – roept op haar beurt interessante bedenkingen op.
“Zorg dat u niet meer zondigt, anders zou u nog iets ergers kunnen overkomen!” (Joh 5,14)
Denkvermogen
Er zijn de laatste week tientallen bijdrages verschenen in kranten en blogs over de citaten uit mgr. Léonards boek. Meestal waren die zo emotioneel dat ze elke overtuigingskracht ontbraken en mij rillingen bezorgden, vaststellend hoe beperkt het denkvermogen in het publieke debat nog is. Er is maar één artikel dat mij heeft kunnen doen twijfelen mijn steun voor de aartbisschop te doen opgeven, en wel dat van Mark van de Voorde. Hij raakt de kern van de tweespalt die er bestaat tussen een bepaald mondig binnen-kerkelijk publiek enerzijds en anderzijds het deel van het kerkelijk gezag dat de kerkelijke leer nog wil vertegenwoordigen.