De opiniepeilingen van maart 2016 geven een significante daling van de electorale aanhang van N-VA te zien. De partij daalt zowat 5% tegenover haar verkiezingsresultaat. De kranten spreken over ‘de prijs van het compromis’. Een daling van 5 procent is geen prijs, maar een heuse afstraffing. De waarheid heeft haar rechten.

In de partijhoofdkwartieren zal het dezer dagen zoemen van de analyses. Voor N-VA geldt alleszins dat vele kiezers zwaar teleurgesteld zijn omdat de beloofde verandering velen veeleer een dode mus lijkt. Voornamelijk het verhaal van de zogenaamde taxshift draait verkeerd uit. Immers: mits een goede uitleg – en die is voorhanden – is de operatie van een belastingsverschuiving best wel aanvaardbaar te maken, ook voor ‘gewone’ mensen. De vraag is evenwel wie dan de last van de weggeschoven loonlasten moet dragen. Die 21% BTW op elektriciteit, bijvoorbeeld. En daar knijpt natuurlijk het schoentje: de verlaging van de kosten van de arbeid wordt door de werkende middenklasse betaald. De partij – of de regering – heeft verzuimd om in een overtuigende compensatie voor deze hogere taksen te voorzien, of was daartoe niet in staat. Op die manier heeft zij zelf de oppositie en de vakbonden de stok in handen gespeeld waarmee die haar nu keer op keer slaan – N-VA uiteraard nog het meest. Extreemlinks kan zich nu wel grinnikend in de handjes wrijven: door deze belastingsregering maken de bazen meer winsten en wordt de werkende mens gepluimd. Het gaat er toch zo makkelijk in! Dat is onzin, natuurlijk, omdat de loonkosten bij ons zo hoog lagen dat het uitblijven van een daling ervan de middenklasse nog veel meer schade zou hebben berokkend. Ik breng even General Motors en Ford in herinnering.

Doch misschien is dat alles slechts een relatief onbelangrijk probleem, omdat het ook in nog andere landen bestaat en in allerlei versies van alle tijden is, althans voor wie vergelijkt met de eeuwen waarover zich de geschiedenis van een gemeenschap uitspreidt.

De grootste fout die de partij van Dewever naar mijn oordeel heeft gemaakt is binnen de Vlaamse regering de post voor onderwijs niet voor haarzelf op te eisen. Sommigen fluisteren dat N-VA geen goede kandidaat-titularis had voor deze post. Hoezo? Kent Crevits dan iets van onderwijs? Crevits is juriste – geen pedagoge. Men had bijvoorbeeld Theo Francken op deze post kunnen plaatsen. Francken is wel pedagoog. Onderwijs is zijn ding.

Waarom is deze omissie een fout?

Omdat hierdoor Vlaamse kinderen in Vlaanderen met Vlaams geld nog altijd Belgische geschiedenis leren!

Als kleine dreumes leren ze over onze vorsten. Dat zijn niet de Oranjes, maar de Coburgers. Ze leren over de Oude Belgen, waarmee wij, moderne mensen, nauwelijks wat van doen hebben. Ze leren dus van kleins af goede Belgen te zijn.

Het gevolg is dat de Waal Charles Michel in Vlaanderen populairder is dan onze eigenste Vlaamse minister-president. Nu kun je zeggen dat Michel best wel aimabel is in de omgang en dat Geert Bourgeois oogt als een saaie, stijve hark – wat niet klopt met de realiteit voor wie hem nader kent -, maar dat volstaat niet als uitleg voor de feiten.

Ik denk dat de psychologie van de modale Vlaming aan vele top-N-VA – ers ontgaat. Mensen voelen altijd en overal weerstand tegen verandering. Elke bedrijfsverantwoordelijke weet zulks. Is het opheffen van een staat zoals België niet een héél grote verandering? Ja, dus. En bijgevolg moeten wij ook een navenant grote weerstand tegen het opheffen van België verwachten.

Tot op dat punt valt er weinig in de pap te roeren. De menselijke psychologie is wat ze is.

Maar als je wéét dat er zoveel sentimentele weerstand bestaat tegen het opheffen van het bestaande België, waarom begin je dan niet met het afbreken van die weerstand op het ogenblik dat je daartoe de kans hebt? Als Vlaamse kinderen niet langer over ‘onze vorsten’ en tutti quanti zouden moeten leren, maar van de aanvang af een veel correctere en minder nationalistische geschiedenis zoals de Geschiedenis van de Nederlanden zouden ingeprent krijgen, dan zou een sympathieke Waal Michel er nu niet toe kunnen komen de modale, rap contente Vlaming te doen uitroepen: “zie eens hoe goed Vlaams hij spreekt! Het is toch zo’n sympathieke jongen! Laten we België maar behouden!”

Het een heeft met het ander niks te maken – maar de logica is niet het leidende principe van het openbare leven.

Overigens geldt dezelfde gedachtegang voor élke vorm van modern staatburgerschap, zoals het besef dat een staatskas geen OCMW is voor wie weet hoe hij erin moet graaien.

Die psychologie, met als gevolg de dalende electorale aanhang van de N-VA, roept het vermoeden op dat de N-VA na de volgende verkiezingen niet zwaar genoeg zal wegen om een discussie over confederalisme af te dwingen. Nochtans was dat het plan.

Als dat niet lukt met deze historische cijfers, zal het dan ooit lukken? Misschien krijgt wijlen Hugo Schiltz gelijk, toen hij schreef: Vlaanderen wordt nooit onafhankelijk. Nooit.

Wordt het daarom geen tijd om na te denken over andere politieke toekomstscenario’s?

Nu de EU lijkt te desintegreren – ze loopt onvermijdelijk zware schade op door haar nogal vreemde vluchtelingenbeleid – is het misschien tijd om de Benelux te heractiveren. Die Benelux is niets anders dan de hedendaagse versie van zoiets als het koninkrijk van 1815. Het zou ons, bewoners van die Benelux, internationaal veel meer gewicht bezorgen dan we nu afzonderlijk als drie kleine landjes bezitten. Het zou bovendien voorkomen dat Frankrijk oprukt tot aan de poorten van Brussel, een situatie waar alvast ikzelf voor huiver.

Natuurlijk zullen er in deze herstelde Nederlanden ook Franstaligen leven – zoals altijd al het geval was. Ze zullen echter een minderheid van 15% vormen. Gaan we ons daardoor laten doen? Gaat die minieme minderheid onze staatkundige toekomst bepalen?

Sommigen zeggen dat de Walen het spel niet zullen willen meespelen. Goed, dat is dan hun keuze. Maar als zij absoluut om sentimentele redenen willen kiezen voor een Franstalig ministaatje in een Europa dat niet langer in staat is structuur te geven, dan kiezen ze zeker niet voor de verstandigste optie. Bovendien komen zij dan terecht in de situatie waarin de Vlamingen terecht zouden komen als die voor separatisme zouden kiezen: een tol te moeten betalen voor hun keuze. In het geval van een Waals njet: Waals-Brabant afstaan, bijvoorbeeld.

Niemand kan in de toekomst kijken.

Maar nu het er op lijkt dat de strategie van de N-VA-top wel eens zou kunnen mislukken, is het, zo komt het mij voor, tijd om na te denken over àndere scenario’s.

En, eerlijk gezegd: voor een koninkrijk als dat van 1815 wil ik best wel tekenen.

Jaak Peeters

Maart 2016