De zaak De Crem legt een diepe en pijnlijke cesuur binnen de CD&V bloot. Het is dezelfde breuklijn die zich doorheen de hele maatschappij manifesteert.

Die cesuur is relatief nieuw maar doortrekt ook de christelijk georiënteerde milieus. Ze houdt verband met de instroom van vreemden met een andere religie en is schatplichtig aan een internationalistische, universalistische ideologie die dominant is in internationale elitaire milieus zoals UNO en EU, waar men ongebreidelde immigratie bewust goedkeurt.

Die breuklijn komt aan het licht voor wie kritisch kijkt naar het letterwoord dat de kern van de eertijds christelijke partij weergeeft: CD&V stond voor drie elementen: christelijk, democratisch en Vlaams.

De leeglopende christelijke kerken illustreren de teloorgang van het christelijk element in onze maatschappij. Voor een partij valt daar geen toekomst te rapen. Een partij is immers gericht op het verwerven van macht en die kan men niet verkrijgen met een beroep op een strekking die in de maatschappij wegzinkt. Dat dwingt de partij andere politiek—ideologische oorden op te zoeken.

De begrip democratisch is een zo goed als lege term. De communistische volksrepublieken destijds noemden zichzelf allemaal democratisch: er was stemrecht en er werd een parlement verkozen. Iedereen wist dat dit alles nep was. Theater. Vaak verwijst men voor het begrip democratie naar zoiets als ‘de wil van het volk’. De concrete politieke praktijk laat van die wil van het volk evenwel niet veel over. Bovendien volgen alle partijen de regels van de democratische verkiezingen, ook het Vlaams Belang. Ook op dat punt wordt het specifieke van de CD&V erg dunnetjes.

In alle partijen en organisaties is het principe van de democratie, opgevat als de gelijke invloed van alle leden, een groot probleem en het hoofdprobleem van de democratie, het vraagstuk van de representatieve versus de participationistische democratie, is nergens bevredigend opgelost. Ook niet in de CD&V.

Het gebruik van het begrip democratie om zichzelf te onderscheiden van de concurrentie is dus weinig behulpzaam.

En dan is er, ten derde, het element Vlaams. Oudere mensen herinneren zich nog heel duidelijk dat de toenmalige CVP zich bewust vlaamsgezind opstelde. Denk maar aan Jan Verroken die de splitsing van de toen nog unitaire universiteit van Leuven politiek doordrukte.

De huidige CD&V heeft vanuit het standpunt van de Vlaamse belangen geen verdienste.  

Maar het bestaan in Vlaanderen van partijen zoals N-VA en Vlaams Belang toont dat het element ‘Vlaams’ wel degelijk nog belang heeft. Wie dat niet wil aannemen, moet maar eens op stap in de rand van Brussel.

De CD&V is dus haar eigen DNA kwijt.

Door haar identiteit op te geven is de CD&V een gemakkelijk slachtoffer geworden van  genoemde elitaire universalistische ideologieën.  

We maken in onze dagen inderdaad een felle zwaai mee naar een extreem individualisme dat de rechten van het individu boven alles stelt, zonder zelfs maar rekening te willen houden met de nochtans evidente feiten van het menselijke sociale leven. Tegenwoordig mag iedereen zichzelf “identificeren” – als vrouw, als man, als non-binair, als Me Too-er, transgender, als de multiculturalist, antiracist of in ieder geval als lid van een de door de dominante strekking goedgekeurde identiteit. De kern van deze ideologie is dat alle rechten aan het individu toekomen en dat die rechten boven alle andere principes of rechten uittorenen, inclusief de rechten die plaatselijke inwoners hebben opgebouwd.

Mensenrechten zoals ze vandaag worden gepromoot in de media en door culturo’s en sommige NGO’s worden uitgedragen zijn echter helemaal geen mensenrechten, om de eenvoudige reden dat de abstracte mens niet bestaat. Mensenrechten moeten concreet zijn. Mensen zijn altijd en zonder uitzondering concrete mensen met een eigen levensgeschiedenis, eigen samenlevingsverbanden, eigen familie en allerlei andere invloeden, zoals de geschiedenis van het volk waarvan ze deel uitmaken. Het is dus compleet onzinnig om het individu uit te kleden tot een abstract exemplaar van de menselijke soort. Dat is niet alleen verarmend: het is beledigend, vernederend en schadelijk.

Deze extreem individualistische zienswijze is het die onze hele maatschappij vergiftigt en daardoor ontzettend veel schade aanricht.

Ik denk soms dat het succes van China, waar zovelen jaloers op zijn, voor een deel berust op het feit dat de Chinese maatschappij doortrokken is van de gedachte dat alles wat we doen ook anderen ten goede moet komen.

Zonder daar hier verder op te willen ingaan: het is duidelijk dat in deze laatste houding ruimte ontstaat voor waardering van de persoonlijke verdiensten van elk individu, gewoon maar omdat die enkelingen zich gedragen als verantwoordelijke sociale leden van hun gemeenschap. Dat betekent dan ook dat wie voor die gemeenschap verdiensten heeft, daarvan ook de voordelen mag hebben.

De Crem én de CD&V zijn het slachtoffer van dat extreme abstracte, universalistische individualisme, om de beladen term links te vermijden. Dat uit zich concreet in de machtsconcentratie van een aantal zogeheten zuilen, die ieder hun eigen ding in die partij doen – zoals de boeren, die wellicht nog het meest van al immuun zijn. Sommige van deze zuilen, zoals de vakbond, zijn echter bij uitstek vertegenwoordigers van dat extreem individualistische denken en ze drijven mee met de strekking waar men tegenwoordig blanke (“witte”) scholen afschildert als elitaire bolwerken waartegen storm moet worden gelopen. Die vakbond stelt zich ook anti-Vlaams op, waarvan er duidelijke voorbeelden bestaan. Deze figuren drukken de corrigerende strekkingen die het evenwicht nastreven tegen de muur. Ze persen de partij weg van het midden.

De Crem is al ten onder gegaan. De CD&V zelf zal volgen.

Jaak Peeters

Augustus 2025