Hun democratische plicht

De corona-politiek van de westerse regeringen begint, voor velen althans, eerder op een soap te gelijken. Versoepelen, verstrengen, mondkapjes, bubbels, lockdowns.. ..

Wie nader toekijkt ontsnapt niet aan het wrange gevoel dat het uit is met de burgerlijke vrijheden.

Inmiddels zijn er tenminste 4 vaccins op de markt. Er bestaat nogal wat bezorgdheid over de aard van die vaccins. Er zijn namelijk vaccins die tot de zogeheten nieuwe generatie vaccins behoren. Ze wijken af van de traditionele vaccins. Deze laatste maken gebruik van verzwakt viraal materiaal, om het lichaam te ‘foppen’. Dat lichaam begint dan vervolgens met de productie van antistoffen. Het Covid-vaccin van Johnson is hier een voorbeeld van, al werd het genoom van het betrokken fopvirus wel eerst gemanipuleerd.

De nieuwe technieken evenwel brengen alleen viraal genetisch materiaal in, in dit geval dat van SARS-Cov-2. Dat ingespoten genetisch materiaal zet onze eigen cellen aan om delen van het ongewenste virus aan te maken, waardoor de aanmaak van antistoffen uitgelokt wordt.

Sommige mensen schrikken terug voor deze techniek: tenslotte ruikt dat naar genetische manipulatie. Men huivert voor monsterlijke gevolgen. Of voor de daden van een gek – je weet maar nooit. En men hoort te vaak over schadelijke bijwerkingen. Bovendien ontbeert dit soort vaccins het noodzakelijke vervolgonderzoek.

Je zou dan veronderstellen dat mensen tenminste de keuze krijgen: een vaccin nemen van het oude soort of een nieuwsoortig. Dat is nog altijd geen anti-vaccinatiehouding.

De waarheid is dat je gewoon niet kunt of mag kiezen. Zelfs de huisarts heeft in deze zaak geen enkele inspraak. Dat spoort niet bepaald met een eerstelijnsfilosofie.

Hoewel er officieel geen verplichting tot vaccinatie bestaat, is er die in praktijk overal. Heel vaak gaat het gewoon om chantage: een vaccin weigeren is egoïsme, brengt de veiligheid van anderen in gevaar en leidt voor bepaalde politici zelfs tot sociale uitstoting. Dat gaat echter veel te ver: de keuze voor één van beide technologieën moet behouden blijven.

Nu zou een democratisch denkend mens verwachten dat de pers dit soort chantage aan de kaak zou stellen, doch het omgekeerde gebeurt. Nog onlangs bestond een columnist het om een koppel dat voorlopig een vaccin weigert toe te schreeuwen dat het zich door Fake News, complottheorieën en onzin laat “volpompen”: zo stond het er woordelijk.

Zowat elke dag verschijnt de kop van een of andere ‘expert’ in de krant, meestal om ons te waarschuwen vooral niet te snel te versoepelen. In zowat alle nieuwsmedia is het al corona wat de klok slaat, alsof ons lichaam niet altijd door heuse wolken kiemen omgeven is en onze darmen er vol van zitten. In één klap zijn alle andere doodsoorzaken naar de achtergrond verdwenen. En waar is de jaarlijkse wintergriep?

De media zijn daarmee de grote aanjagers van een massaal verspreide angsthysterie, zonder zich te realiseren dat Herr H. in het Duitsland van de jaren dertig precies op angst omhoog klom…

Vele mensen voelen aan dat de media zeer eenzijdig zijn georiënteerd. Dus gaan ze op zoek naar de volheid van de feiten. Zo zien talloze internetpublicaties met deze materie als hoofdonderwerp het levenslicht.

Nu de krantenverkoop de laatste jaren dramatisch is ingezakt en de media hun greep op het publiek moeten delen met de concurrentie van de zogeheten sociale media, raken die media in een heuse kramptoestand. Met een ijver die wantrouwen wekt trekken ze ten oorlog tegen de concurrentie, die volgens hen nepnieuws verkondigt, vol steekt van onzin of vastzit in complotdenken.

Laat ons duidelijk zijn: er staat inderdaad veel onzin in die sociale media. En er zijn complottheorieën in omloop. En er bestaat nepnieuws.

Maar in de sociale media vindt men eveneens de informatie die de officiële media niet brengen en dat besef verspreidt zich onder de bevolking, die immers niet kan verhinderd worden met elkaar te praten.

Dat laatste versterkt dan de spanning tussen officiële media en de sociale media. Die spanning stapelt zich bovenop de angsten in de samenleving op.

Met andere woorden: de media trekken nu van leer tegen een concurrentie die ze eerst zelf in het leven hebben geroepen en ze bederven zelf de maatschappelijke sfeer.

Het slachtoffer van dat alles zijn de burgerlijke vrijheden want ook in de politiek durft haast niemand tegen de stroom in te varen.

Dat is een rampzalige toestand: een samenleving onder zware psychologische spanning, waar de media door eigen schuld hun rol niet meer kunnen spelen. Zoiets moet op termijn zware gevolgen hebben.

Er bestaat een uitweg uit deze situatie: informeren. Dat is niet de taak van de politiek, want die moet zelf geïnformeerd worden. Dat is op de eerste plaats de taak van experts – ja: ook van de kritische onder hen. Dat laatste bijvoorbeeld omdat eveneens deskundige experts vrezen dat de huidige vaccinaties de virulentie van het virus nog kunnen versterken.

In plaats van krantenpagina’s te helpen vullen of studio’s te frequenteren, zouden experts de koppen bij elkaar kunnen steken om een korte, duidelijke tekst te maken, waarin alles op een rijtje wordt gezet. Dat kan verspreid worden via hetzelfde kanaal dat de belastingsdiensten gebruiken. Zo krijgt ieder burger correcte en volledige informatie, die waar nodig kan geactualiseerd worden. De zaak is toch belangrijk genoeg? Of niet?

Tegelijk zou de klassieke pers ontlast worden van een harde concurrentiedruk en zouden ook de sociale media selectiever kunnen worden.

We hebben experts nodig, van allerlei aard. Daar is geen twijfel over. Maar wie pretendeert de enige te zijn die van wanten weet, heeft tegelijk de plicht zijn medeburgers correct en volledig te informeren. Dat is niet hetzelfde als manipuleren of censureren om hen als onnozele schapen in het gareel te krijgen.

Het is het volbrengen van een democratische burgerplicht.

Jaak Peeters

Maart 2021