Hoe de menselijke geest werkt
De Oostenrijkse psychiater Sigmund Freud ontdekte tijdens zijn opleiding bij de Franse psychiater Charcot dat er in de menselijke ziel veel onbewuste krachten werkzaam zijn.
Charcot demonstreerde dit door tijdens een les over hypnose tegen één van zijn studenten te zeggen dat het dadelijk heel warm zou worden en dat hij dan het venster moest openen. Nadat deze student onder narcose was gebracht en Charcot zijn aangekondigde uitspraak deed, stond de student plots op en deed het venster open, met de mededeling dat het binnen snikheet was.
Buiten vroor het dat het kraakte!
Dit voorval leerde Freud dat een groot deel van ons gedrag gedreven wordt door onbewuste impulsen of krachten.
Vandaag is de idee dat de mens géén rationeel wezen is algemeen aanvaard.
Mensen benaderen de wereld rondom hen niet op basis van bewezen feiten, maar ze construeren een model van hun leefwereld en van hun plaats daarin. Ze doen dat op basis van vroegere ervaringen én van hun wensen en gevoeligheden. De menselijke psyche voorspelt dus wat er zal plaats vinden: we leven “predictief”. Of nog: wij hallucineren onze leefwereld.[1] Wij construeren onze eigen werkelijkheid.
Dat proces is niet rationeel: Freud had gelijk.
Ook de menselijke communicatie ontsnapt niet aan deze regels: wij ‘voorspellen’ wat de tegenpartij zal zeggen of doen en daarbij spelen onze emoties mee. Onze geest voorspelt al dan niet vermeende risico’s die we vervolgens moeten ontlopen.
Edward Bernays
De naam van de Amerikaan Edward Bernays (1891 -1995) zal velen niets zeggen, ook niet als er wordt bijverteld dat hij familie was van Sigmund Freud[2]. Van Freud leerde hij dat het innerlijk van de mens een woelige emotionele boel is en de mens helemaal niet de rationeel denkende intellectueel.
Bernays wist dus heel goed dat de menselijke communicatie onderhevig is aan allerlei emotionele en irrationele invloeden en bedacht hoe hij de inzichten van de psychoanalyse van Freud op het grote publiek kon toepassen. Men vertelt dat hij de bedenker is van de term public relations.
Deze ideeën vielen bij het Amerikaanse bedrijfsleven best wel in de smaak. Bernays hield vol dat hij de mensen kon laten verlangen naar gewenste producten, niet naar wat ze nodig hebben.
Bernays was niet zonder commercieel talent geboren, want hij zette samen met zijn vrouw een Pr-bureau op. Daarin testte hij beïnvloedingstechnieken zoals Pr-stunts, het associëren van producten met beroemde personen, het associëren van het roken met vrijheid en dies meer.
Zijn voornaamste klanten waren de industrie, het ministerie van oorlog (toen al) en de Litouwse staat, die op zoek was naar erkenning door de Verenigde Staten.
Deze kennis wordt effectief gebruikt
Tegenwoordig is de reclamepsychologie een centrale speler. Voorbeelden zijn legio: kleding die ‘in’ is, is het volgende jaar ‘oubollig’. En dus kopen de mensen nieuwe kleren zonder die echt nodig te hebben. Een ander voorbeeld is de autoverkoop. Of de dure, verre reizen.
In het besef dat emoties onze beeldvorming kleuren, gebruikt men schattige baby’s om spullen aan de man te brengen.
Dit soort dingen moeten we eerlijkheidshalve klasseren als ‘normale’ technieken. Iedereen die wat wil nadenken snapt immers meteen dat we door de commerciële wereld bespeeld worden. Elke commerçant wil nu eenmaal zoveel mogelijk omzet maken.
We weten dat allemaal en het is dus tot op zekere hoogte doorzichtig.
De zaak wordt anders als je kijkt naar de soms subtiele, ongewenste beïnvloeding van de geesten van de mensen.
Men maakt bijvoorbeeld gebruik van heuse massapsychose. Dat is erger dan de veelal doorzichtige commerciële verhalen. Hét meest bekende voorbeeld is dat van de angstpsychose naar aanleiding van de Covid-epidemie. Ofwel – meer recent – pompt men de bevolking in dat de NAVO dringend moet versterkt worden, want dat de Russen gereed staan om onze landen binnen te vallen. Angstcreatie is traditioneel een zeer sterke beïnvloedingsmethode. Ze wordt ook gebruikt om de mensen mee te krijgen in de zogenoemde strijd tegen de klimaatverandering.
Een andere manier om de menselijke geest buiten zijn weten om te manipuleren is het taalgebruik. Je mag niet langer ‘neger’ zeggen. Dat zou namelijk beledigend zijn, hoewel miljoenen blanken dit woord honderden keren hebben gebruikt om iemand met een zwarte huid aan te duiden en daar geen gevoelens bij hadden. Maar sluwe propagandisten associëren een op zich neutrale term met ongewenste betekenissen. De term ‘neger’ zou volgens deze protagonisten van het opgeschoonde denken racistisch zijn.[3] Of hij zou verwijzen naar de tijden van de slavernij, erbij verzwijgend dat één van de grootste slavenhandelaren uitgerekend de zwarte koning Garcia II was, die vanaf 1644 tot 1660 in het toenmalige Congo[4] steenrijk is geworden met het als slaaf verkopen van een groot aantal leden van zijn eigen volk of dat er honderdduizenden blanke slavinnen zijn geweest.
Hedendaagse technieken die de politieke denkpatronen van de bevolking beogen te beïnvloeden zie je bijvoorbeeld ook aan het werk bij het steeds weer herhalen van de term extreemrechts telkens als er een kans is om ongewenste meningen schade toe te brengen door associaties met erge gebeurtenissen op te roepen.
Een ander voorbeeld is het presenteren van experts, die vaak in witte jassen gekleed gaan. Daarmee suggereert men een superieure kennis die wij allemaal moeten volgen. Wie dat niet doet is een complotdenker, verspreidt fake news, is asociaal of doet aan desinformatie.
Het gevolg van dat alles is dat mensen zoals de Hongaarse premier Viktor Orban[5], de journalist Julian Assange, Prof. Mearsheimer, de Duitse politica Dr Sarah Wegenknecht, de partij AfD, Prof. Jeffrey Sachs en zelfs de befaamde linguïst Noam Chomsky over de hekel werden gehaald, omdat ze het aandurven het gewenste openbare politieke narratief te betwisten.[6]
In Nederland werden mensen door de oproerpolitie geslagen omdat ze openlijk opkwamen voor hun recht om te twijfelen aan de vaccinaties tijdens het Covid-tijdperk. Intussen zijn er zeer ernstige signalen dat die vaccinaties wel degelijk zeer schadelijke gevolgen kunnen hebben.[7]
Die mensen deden slechts wat een normaal mens moet doen: twijfelen.
Zoals duidelijk zal zijn geworden, zijn tal van grote organisaties, met name vooral de NAVO en de EU, sterk begaan met hun eigen imago – dit wil zeggen: hun eigen macht – en doen zij er alles aan om de controle over de hele infostroom naar en in de bevolking voor zichzelf te reserveren.
Het scheppen van een preferente werkelijkheid
Aan het woord is de oud-commandant van de Nederlandse mariniers, generaal-majoor Frank Kappen, VN-adviseur en Nederlands senator: “We zitten middenin een informatie-oorlog”. Let even op het woordgebruik: oorlog! Dat is massief manipuleren. Het woord oorlog roept immers de beelden van doden en verwoestingen op. Het komt erop aan een “preferente werkelijkheid” te scheppen. Dat wil zeggen dat het niet langer de vrije individuele persoon is in wiens brein een wereldbeeld ontstaat dat hij opbouwt op basis van de info die hij zelf heeft verworven, maar dat het wereldbeeld waarmee de bevolking leeft ingegeven wordt door overheden via het massief gebruik van beïnvloedingstechnieken. Kappen spreekt over “het strategisch belang” van het manipuleren van feiten en gebeurtenissen om die preferente werkelijkheid te scheppen. Men moet hierbij onder meer denken aan al die westerse pogingen om zogenaamde regimewissels te realiseren: het komt erop aan om in de geesten van de onderdanen van die “ongewenste regimes” een andere “preferente werkelijkheid” op te roepen
Dat is veel goedkoper dan grondtroepen sturen en waarschijnlijk nog efficiënter ook.
Dit gaat erg ver. Als de voorzitster van de Europese Commissie Von der Leyen de weigering van Hongarije om een Pride-stoet te ondersteunen een inbreuk op ‘onze waarden’ noemt, dan is dat niet omdat het echt een inbreuk is, maar omdat de Hongaren niet bereid zijn zich in alles te schikken naar de oekazes van de EU en zich verzetten tegen de schepping van een preferente werkelijkheid. Is dat niet het heilige recht van het Hongaarse volk?
Dus zelfs de morele principes worden betrokken in het gevecht om de macht over de geesten. Menigeen zal op dit punt aangekomen denken aan Orwells 1984 of Huxleys Nieuwe Wereld en zou instemming vinden bij Hannah Arendt en de talloze anderen die opkwamen voor een wereld waarin de nadenkende mens de greep op zijn eigen wereldbeeldvorming niet hoeft in te leveren. Wat nu gebeurt is niets anders dan de weg naar een autoritaire regime, dat sluw gebruik maakt van onherkenbare Bernaysiaanse technieken om mensen te manipuleren. (zie noot 8)
De schepping van de onderdanige mens
Het gebruik van weinig doorzichtige technieken om de bevolking een ‘preferente werkelijkheid’ op te dringen is zeer bedenkelijk, zelfs pervers. Nochtans is dat gewoon de consequentie van de stelling van de hoger genoemde Bernays, die vond dat ook in een democratie de leiding van de staat aan een kleine, leidinggevende klasse toekomt en dat de grote massa van de bevolking leeft in een wereld van brood- en spelen.[9] De wereld van Bernays is bijgevolg geen democratische wereld zoals wij die vandaag opvatten.
Wie zulke maatschappij-orde wil doen ontstaan moet echter niet alleen een machtsstructuur ter beschikking hebben.
Er is daarvoor ook een bepaald type mens nodig.
Het eerste kenmerk van deze mens, die we hier de onderdanige of meegaande mens noemen, is de makheid.
Onze bevolking is mak geworden. Ze heeft haar strijdlust verloren in wereld waar men gewoon is geworden dat alles beschikbaar is. Zelfs het opkomen voor sociale rechtvaardigheid zoals onze voorgangers deden is al te veel verwaterd tot het najagen van soms kortzichtig eigen groepsbelang.
De mensen zijn ook lui geworden. Ze denken liever niet te diep na. Bovendien zijn velen te goedgelovig: ze willen maar niet geloven dat de overheden zulk vals spel zouden spelen.
En hoewel het voor vele mensen tegenwoordig financieel wat begint te knijpen, hebben de meesten het nog altijd best goed en zijn ze niet bereid om wat dan ook te ondernemen om te verhinderen dat ze zouden kunnen verliezen wat ze nu denken te bezitten.[10]
En tenslotte is er ook dat gevoel van machteloosheid en ontmoediging. Overal ervaren mensen grote problemen met illegale immigratie. Ondanks talrijke brieven vond de Raad van Europa het niet haar taak om “Het Verdrag van de Rechten van de Mens” aan te passen. Integendeel: wie het aandurft om bijvoorbeeld het probleem van de oververtegenwoordiging van allochtonen in onze gevangenissen aan de orde te stellen, mag zich verwachten aan beschuldigingen over racisme. Alweer dat misbruik van vernederende, afkeurende termen om een mening of zelfs een bewezen feit te roskammen.
We zien hier twee ontwikkelingen die in elkaar haken. Er is aan de ene kant de autoritaire, al te bureaucratische staat die gebruik maakt van alle denkbare manipulatieve technieken en aan de andere kant het ontstaan van een populatie die mak en weerloos is geworden.
De schepping van een preferente werkelijkheid bij een tot onderdanigheid gebrachte bevolking: dat haalt elke vorm van wat we vandaag onder democratie verstaan helemaal onderuit. Dat is de uitkomst van een door Bernaysiaanse principes gestuurde wereld.
Het beeld van een ware democratie
In onze cultuur hebben we lange tijd geloofd dat meer scholing en betere media zouden leiden tot een meer volwaardige democratie. Dat is een democratie waarin een geïnformeerde burgerij nadenkt over de wereld waarin ze wil leven en over de politiek die moet worden gevoerd en deze politiek ook doordrukt.
Op dat laatste moeten we even ingaan.
In een interview zegt Johan Holslag dat “de angst van Europa voor een groot deel terecht is. Wie zwak is, krijgt slaag”.[11]
Hoewel deze uitspraak veel opmerkingen kan oproepen en Holslag voornamelijk de verhouding met Rusland op het oog had, is zijn opmerking van veel ruimere betekenis.
Wie zwak is, wordt onder de voet gelopen. Dat is een soort natuurwet. Het geldt ook voor andere levende soorten op deze planeet. Soorten betwisten elkaar levensruimte. Maar dit soort processen is ook werkzaam bij een veel te meegaande burgerij die het laat gebeuren dat ze ideologisch en dus politiek van de kaart wordt geveegd.
Essentieel is dat dit verband tussen zwakheid en achterstelling altijd geldt. Holslag, die euronationalistisch georiënteerd is, denkt zelf voornamelijk aan de noodzaak van een sterke EU.
Precies dat laatste zou ons echter moeten alarmeren, want net een te sterke EU kan de vrije burger van het veld spelen.
Uit wat voorafgaat is het namelijk niet onredelijk diezelfde EU te zien als een tegenstander van de geëmancipeerde burger.[12] Hetzelfde geldt voor de NAVO, waarvan de machtsambities niet mis zijn. De les hieruit is overigens ook dat onze oude naties zélf ook sterk moeten zijn.[13] Die zijn namelijk de uitdrukking van ‘de ziel’ van al die volkeren en dus het gevolg van het wereldbeeld dat binnen die bevolkingen werd opgebouwd.
Jammer genoeg is dat pas mogelijk als men ook sterke burgers heeft.
Het eerste wat nodig is om sterke burgers te vormen is hen te verlossen van de angstaanjagers en geestelijke manipulatoren.
En het tweede is de burgers te trainen voor wat komt nà de angstpsychose: geïnformeerd nadenken en onderling vrij discussiëren. Dus: een vrije pers. En vervolgens: samenhorigheid. Macht, dat weet iedereen, wordt ook gecreëerd door samenhorigheid[14].
Hier zien we dus alvast drie voorwaarden om tot sterke burgers te komen: het tegenkoppelen van de pogingen van een elite om de mensen in het gareel te krijgen; het vrije en open debat door geïnformeerde burgers over elk onderwerp dat hen aanbelangt, los van ongewenste beïnvloeding; de schepping van een geest van onderlinge samenhorigheid vanuit het besef van een gedeeld lot dat samen verdedigd moet worden.
Er is echter nog een vierde voorwaarde die vaak tussen de plooien valt: het geloof in het belang van een hoge cultuur: dat is het opgeven van egoïstisch hedonisme[15]. Het probleem zit, Emmanuel Todd napratend, namelijk ook in het visieloze nihilisme van een cultuur die abnormaliteit tot regel heeft verheven, omdat zij de eigenlijke draad kwijt is. Een cultuur dus die vergeten is dat voorspoed alleen door gemeenschappelijke arbeid kan ontstaan en dat de wereld niet kan blijven voortbestaan door allerlei dromerijen.
Dat is een totaal ander beeld dan wat we jammer genoeg hierboven hebben moeten schilderen. We zitten dus collectief fout. Wat we nodig hebben is de weerbare mens. Daarbij denken we gewoonlijk aan militaire weerbaarheid. Maar we moeten voor alles beseffen dat weerbaarheid veel ruimer is dan militaire weerbaarheid.[16]
De falende media en een zwak onderwijs
De kritische mens zal nu vragen naar de rol van media en onderwijs.
Wat de media betreft, moge een uitspraak op haar plaats zijn van Peter Hitcens op 26 april 2025 in de Daily Mail: dat hij al lang geleden heeft ontdekt dat overheden gespecialiseerd zijn in liegen en in het ertoe aanzetten van anderen, vooral de reguliere commerciële media, om voor hen te liegen. “Het is wat ze doen”, schrijft hij. En toch heeft hij zelden zo’n enorme wolk van leugens gezien als we nu zien met betrekking tot de oorlog in Oekraïne. Hitchens is één van Groot-Brittanniës topjournalisten.
Hitcens betrekt dit oordeel op de oorlog in Oekraïne, maar zijn uitspraken kunnen net zo goed voor tal van andere openbare domeinen gelden.
Larry Johnson[17] schrijft in Sonar 21 van 18 mei 2025: Poetins motief voor de lancering van de Speciale Militaire Operatie in februari 2022 is het stoppen van de opmars van de NAVO naar het oosten. Er bestaan gedocumenteerde pogingen van NAVO die teruggaan tot 1995, om Oekraïne te gebruiken als stormram om Rusland aan te vallen en te vernietigen[18]. Rusland wil een definitief einde van de militaire aanwezigheid van de NAVO aan zijn grenzen.
Dat is redelijk, maar je vindt dit nergens in onze media.
Eenzelfde gedachtengang geldt overigens voor de NAVO. In antwoord op parlementaire vragen in Nederland gaven ministeries toe dat de richtlijnen die door de NAVO worden opgelegd “politiek bindend” zijn. Bedenk nu dat de Nederlandse minister van defensie, Brekelmans, een wetsvoorstel heeft ingediend, wat tegemoet komt aan de uitspraak dat Defensie zich minder aan de wettelijke regels moet houden en meer moet richten naar de eisen van de buitenwereld. En waar vinden die “buitenwereldlijke” regels hun oorsprong? Juist: bij de NAVO. Komen we dan niet onder een militaire dictatuur, onder het voorwendsel dat Rusland een aanval op West-Europa plant? Waarom brengen de reguliere media dat niet?
Zuhal Demir is een pittige dame met een staalhard karakter. Ze is een voorbeeld van een kind van immigranten dat zich voor de volle 100% heeft geïntegreerd en nu een voorbeeld is voor zovelen.
Waarom moet zij corrigeren wat anderen om zeep hielpen? Waarom moest het onderwijs leuk zijn en waarom nam men de neerwaartse beweging van de kennis van Vlaamse leerlingen daar maar bovenop?[19] Waar waren die drommen pedagogen toen deze neergang gaande was? Iedereen weet toch dat Vlaanderen maar één grondstof heeft: hersens? Waarom werd daar dan niet met ijver voor gezorgd? En waarom was gelijkheid en antiracisme belangrijker?
En waarom zweeg de pers?
Todd en het westerse nihilisme
En toch ontbreekt er in heel dit verhaal nog iets essentieels, misschien zelfs het belangrijkste. Dat heet: zelfkennis. Het besef namelijk dat mensen geen rationele wezens zijn, maar in grote mate gedreven worden door angsten, dromen, illusies en de verleiding van het gemakkelijke. De lezer herleze de eerste alinea van deze bijdrage.
Natuurlijk moeten we daarmee leren leven: we zijn wat we zijn. Maar het belangrijkste is dat we onze eigen zwakheden kennen en er zo bewust mogelijk mee omgaan.
Als we beseffen dat we vatbaar zijn voor emoties en we onszelf al te makkelijk bij de neus laten nemen, dan begint de verdediging van onze menselijkheid met een zo groot mogelijke zelfkennis en een onafgebroken aandacht voor ons eigen optreden. Dan vereist dit tegelijk het verzet tegen de wereld van het bernaysisme.
Het probleem is echter veel groter dan simpelweg een gebrek aan zelfkennis. Als we ons meer bewust zouden zijn van onze kwetsbare natuur, zouden we wellicht meer geneigd zijn om onze werken- datgene wat we van ons leven en onze samenleving maken – met grotere kritische zin te bekijken.
Bijna niemand neemt de moeite om even nader te lezen wat Emmanuel Todd vertelt. Toen de USSR in elkaar stortte, zo schrijft hij, kwam Rusland in een diepe crisis. Er ontstond een wereldwijd vacuüm dat Amerika (dat zelf interne moeilijkheden had) naar binnen zoog. Zo ontstond een Westerse expansie in de richting van Rusland, terwijl het Westen zelf aan het wegkwijnen was. Het Westen viel ten prooi aan nihilisme, ‘woke’ en de verdwijning van de normaliteit. Ook Oekraïne, los van Rusland, verviel tot nihilisme. Maar intussen stond Rusland weer recht, conservatief en voor de wereld aantrekkelijk geworden omdat het het niet bereid is het Westen in zijn nihilisme te volgen. Op dat ogenblik trotseerden de Russen de opdringende NAVO en vielen ze Oekraïne binnen. Men kan het westerse nihilisme dus ook opvatten als één van de belangrijkste oorzaken van het conflict in Oekraïne, aldus Todd.
Nihilisme betekent in onze dagen voor alles de bewuste afwijzing van enig geloof in iets dat waardevol is. Het westerse nihilisme rondom ons kenmerkt zich ook door de intellectueel onderbouwde totale afwezigheid van enige waardering voor het menselijk wezen zelf: de weigering in de mens iets groots te willen zien[20].
De conclusie van dit verhaal is dat de afbraak van de democratie niet alleen een kwestie is van het gekonkel van machten die de baas willen zijn over een populatie, maar dat de populatie aan die ondergang zélf actief bijdraagt door zich bewust af te wenden van haar menselijke plichten.
De neiging om de aandacht en de zorgzaamheid voor onze kwetsbare natuur voor gemakkelijk nihilisme in te ruilen, ondermijnt onze weerbaarheid want het schept ruimte voor Bernaysaanse krachten die onze vrijheid als bewuste burger willen vervangen door hun preferente werkelijkheid.
Wat dat concreet betekent kan, naar Todd, het Oekraïense drama ons leren: vroeg of laat komt onze beurt, onder welke vorm dan ook.
En dan zal het heus niet aan de Russen liggen.
Onze Verlichting: de weg omhoog!
Het spijt ons voor al die mensen die eerlijk menen dat we ons moeten bewapenen tegen een mogelijke Russische aanval. Er vallen andere, héél reële katten te geselen.
Ons gewenste wereldbeeld is een heel ander dan dat van de schepping van “preferente werkelijkheden”. Het is dat van een Nieuwe Verlichting, in de lijn van Spinoza, Descartes, Leibniz, Voltaire, Locke en Immanuel Kant met zijn beroemde Sapere Aude! Durf te denken! Maak gebruik van je eigen verstand!. Ditmaal niet gericht naar achtergestelde intellectuelen, maar naar een hele bevolking.
De weg van de mens moet hogerop lopen. Het is de enige weg die naar vooruitgang voert.
In die geest is de opdracht van de mens van de 21e eeuw dan ook het bewuste verzet tegen een bernaysiaanse wereld – met al zijn aspecten en kenmerken. Daarbij zal zelfkennis ons de weerbaarheid helpen opbouwen die daarvoor nodig is. We moeten dringend gaan beseffen dat ondingen zoals nihilisme naar de ondergang voeren en een autoritaire staat in de kaart spelen.
Omhoog moeten we met z’n allen. Passiviteit en lauwe middelmatigheid volstaan niet. Dat is zo op moreel, op politiek en op cultureel gebied en het is eveneens waar voor wie economische welvaart op het oog heeft.[21]
Originaliteit, kritisch denken en innoverend experimenteren kunnen alleen in een wereld die daartoe uitnodigt.
Als we dan nog toestaan dat zich boven onze hoofden een almachtige Big Brother ontvouwt die onze verlichte democratie vervangt door zijn preferente werkelijkheid, volgt met zekerheid de ondergang.
Echter: wijzelf zijn het, die de ontwikkeling naar een wereld van verlichte burgers moeten verzekeren. Wijzelf moeten ons losmaken van ingeroeste of opgedrongen opvattingen en wij zelf moeten streven naar een samenleving waarin eenieder zichzelf op een verantwoordelijke en tegelijk open manier opstelt.
We hebben een Nieuwe Verlichting nodig. Niet die van de 18e eeuw, maar die van zelfbewuste, moderne mensen.
Jaak Peeters
Augustus 2025
[1] Zie daarvoor Durk Talsma. De psychologie van denken en doen. Van hersencel tot hogere cognitie. Owl Press, 2020, blz. 83 e.v. In Le Figaro van 5 oktober 2023 zegt de Franse neuroloog Lionel Naccache iets wat nauw aansluit bij deze materie: ons brein verandert voortdurend doordat het zich transformeert naar de dagelijkse ervaringen. Ook de neuropsycholoog Daniel Yon behandelt deze materie in zijn recente boek A Trick of the Mind.
[2] Freud was zijn oom.
[3] Op zich is dat compleet onzinnig. Iemand aanduiden als ‘anders’ heeft niets met racisme te maken. Het tot in het extreme uitbreiden van de inhoud van het begrip racisme maakt dit begrip tot een wapen tegen elkeen die iets vertelt wat men liever niet onder ogen ziet. Zo gingen er in Nederland recent stemmen op om het aangeven van het succes van Aziaten te bestempelen als ‘racisme’.
[4] Het Congo van de 17 eeuw kwam maar heel gedeeltelijk overeen met ons hedendaags bekende Congo.
[5] Oud EU-Commissaris Frans Timmermans noemde onlangs Orban “een van de meest corrupte politici”. Tegen Timmermans loopt een onderzoek op verdenking van… corruptie. In 2021 presenteert de EU-Commissie zelf een nieuwe wetgeving over transparantie, maar Von der Leyen laat intussen een dikke mistlaag hangen rond de berichten over een megacontract voor meer dan 35 miljard bij Pfizertopman Bourla. Omdat SMS-jes werden verwijderd spreken sommigen over delete-gate.
[6] https://www.greanvillepost.com/2025/05/26/roger-boyd-dispatches-propaganda-from-the-horses-mouth/
[7] https://www.frontnieuws.com/meer-dan-100-studies-bevestigen-dat-mrna-vaccins-een-ongekende-toename-van-turbokanker-veroorzaken/
[8] Een interessante toevoeging hierbij is: https://www.youtube.com/watch?v=BONnmHRmp_M
[9] De democratische positie van de burger wordt in veel te grote mate ontmanteld door de werking van internationale groepen zoals het WEF e.a. Zie hiervoor o.m. https://expose-news.com/2025/06/23/the-global-control-network/ . Zie ook, als voorbeeld: https://www.wghalliance.org/ .En voorts: https://www.worldbank.org/en/topic/financialinclusion/overview#4 . Mensen die willen zoeken vinden veel info op Netzwerkanalyse-Corona-Komplex.
[10] Tenzij de uitspraak van Klaus Schwab werkelijkheid wordt: je zult niets bezitten en gelukkig zijn.
[11] In Het Laatste Nieuws, 30/6/2025.
[12] https://www.hln.be/nieuws/amerikaans-ministerie-van-buitenlandse-zaken-haalt-uit-naar-europa-censuur-is-geen-vrijheid~a0fb526e/
[13] Men vergelijkt vaak “Europa” met de VS, Rusland en China. De VSA is ontstaan na een etnocide; Rusland telt tientallen etniciteiten maar één ervan is massief dominant. In China is dat nog sterker. De EU bestaat uit bewuste volkeren van min of meer gelijke omvang die van oudsher concurrentie voeren. Je kunt derhalve Europa niet organiseren zoals Rusland of Amerika.
[14] Dit is waarschijnlijk de zwaarste kritiek op de ideologie van het multiculturele maatschappij.
[15] In dat verband kunnen we lessen trekken uit de Islamwereld!
[16] En kan hier ook denken aan de dreiging van de kunstmatige intelligentie.
[17] Larry Johnson is een ex-CIA verantwoordelijke.
[18] Obama verklaarde dat Rusland tot een machteloze pariastaat moet omgevormd worden.
[19] Een goed onderwijs staat gelijk met werken.
[20] En bij uitbreiding in alle levende wezens: dit is, alles wel beschouwd, een betere onderbouwing voor een ‘groene’ houding dan veelal gangbaar is.
[21] Volgens de bekende Amerikaanse professor Jeffrey Sachs zijn factoren zoals de wil tot innoveren, open competitie, ondernemingszin, en streven naar kwaliteit in algemene zin drijvende factoren voor een goede economische toekomst.