Nu de Grote Pers op velerlei toonaarden de lof van de nieuwe Belgische regering zingt, viel me onder de commentaren volgende uitspraak van Carl Devos op: “niet N-VA of VB vormen een gevaar voor Vivaldi, maar Vivaldi zelf”. In Humo liet Jan Peumans optekenen dat hij het een raadsel vindt hoe ze die Vivaldi-boel bij elkaar gaan houden.
Als Vlaamsgezinden moeten we ons niet meer met Vivaldi zelf bezig houden dan nodig is om onze eigen posities te versterken.

Vooraf vind ik dat N-VA blij mag zijn NIET in de regering te zetelen, want de problemen zijn immens – zoniet onoverkomelijk. Zoals enkele topeconomen al lieten verstaan: voor al dat beloofde lekkers is er gewoon geen geld. N-VA zou zich in die hete soep hebben verslikt.
Wat nu telt is slechts: hoe winnen we de volgende verkiezingen? Daarmee is bedoeld: hoe versieren we een positie die ons in staat stelt om Vlaanderen écht vooruit te helpen?
Daarmee wordt de aandacht voluit naar de oppositie gericht.
NVA is politiek in het defensief gedrongen. Zoiets gebeurt vaker in de politiek en zeker als je weet dat separatisten tegenover belgicisten staan, deze laatste geleid door de raadgevers van Le Palais.

Laten we vooreerst opmerken dat deze situatie in de recente geschiedenis van ons volk niet nieuw is.

Enkele beschouwingen.

1. Op de eerste plaats moeten we ons afvragen of we een juist beeld hebben van de politieke grondstroom in Vlaanderen. Walter Pauli beweert dat die niet rechts is, want de Vivaldi-partijen zijn in Vlaanderen niet in de minderheid. Zo simpel is het echt niet. Ik weet niet of het linkse in SPA en dat van PVDA zo goed samengaan. Dan is er nog de vraag: quid CD&V? Dus mag je niet simpelweg optellen, zomin als je Vlaams Belang en N-VA bij elkaar mag optellen.
2. De vraag is voorts: wat is rechts? Neem nu VB: dat voert een sociaal-economisch links discours. Het is wel degelijk mogelijk dat dit discours een meerderheid heeft in Vlaanderen. Het is zelfs denkbaar dat verschillende punten uit PVDA-programma aansluiten bij de Vlaamse grondstroom. Dat is niet zo onzinnig, want zulke sociaal-economische houding sluit aan bij het Vlaamse onderdanigheids- en achterstellingsgevoel en het past perfect in een crisistijd. De vraag hierbij luidt dan ook of N-VA niet een te liberalistisch of zelfs hautain discours voert.
3. In ieder geval heb je nu in Vlaanderen twee posities die vaak het etiket ‘extreem’ opgeplakt krijgen. Ik spreek me niet uit over de terechtheid hiervan: zelf vind ik sommige punten van PVDA aantrekkelijker dan die van VLD. Ik reken mezelf toch niet tot de extremen. Aan de andere kant zijn vele nationalistische bewegingen in de wereld sociaal-economisch links – en daar valt wel degelijk wat voor te zeggen. Dus is de positie van VB misschien vooral extreem in belgicistische ogen.

In dat alles schuilt meteen een les.

a) Er is zeker nood aan een centrumpartij. Met delen van CD&V kan N-VA die positie innemen.
b) Met het oog op latere bondgenootschappen is het zeer onwijs om de retoriek van onze belgicistische vijanden over te nemen. VB is niet ‘extremistisch’, maar radicaal-rechts, tegenover een centrum-rechts N-VA. Je neemt overigens nooit het taalgebruik van je tegenstander over – dan sukkel je onvermijdelijk in hun moeras! Met het taalgebruik neem je immers ook de logica en de denkwereld over.
c) De begrippen rechts en links moeten scherper worden gedefinieerd. Links is misschien niet zozeer sociaal-economisch links, want dat is eerder volks en gericht op rechtvaardigheid. Links vind je dan vooral bij Groen: open grenzen, antinationaal, toegeeflijkheid in justitie, verslapping van de onderwijsnormen enz. Daarmee is ook rechts meteen gedefinieerd.
N-VA neemt thans een centrumpositie in op het vlak van migratie en immigratie. Maar zonder een fellere houding ten aanzien van bijv. de aanpak van misdadigheid komt dit in de ogen van vele kiezers over als totaal laissez-faire ten aanzien van ‘lichtgetinte’ deugnieten. Daar hebben veel Vlamingen terecht grote moeite mee. Terloops: de vivaldi’s willen het gerecht vereenvoudigen en toegankelijker maken en digitaliseren. Maar dat is voor de mensen niet het probleem. Het probleem is dat de door de politie opgepakte deugnieten weer vrijgelaten worden wegens tekort aan cellen. Het probleem is voorts dat de cellen buiten proportie gevuld zitten met namen van vreemde oorsprong. Wie dàt laat liggen, legt de bal gereed voor doel voor VB!
d) N-VA zal een zware inspanning moeten leveren om zijn liberalistische sympathieën wat te temperen. Niemand twijfelt aan het nut van het vrije ondernemen, zeker niet binnen VB en misschien zelfs ook niet altijd binnen PVDA. Maar je moet de VLD op haar eigen terrein niet willen overbluffen. Dus ook op dat gebied is een centrumpositie noodzakelijk. Is er die altijd?
e) De feiten dwingen tot een houding die neerkomt op het voorbereiden van de volgende verkiezingsslag. Vooral een Vlaamse centrumpartij moet gereed staan als redelijk alternatief voor het geval dat Vivaldi vroegtijdig in elkaar stuikt (eerste scenario) of tot aan haar voorziene einde voortsukkelt (tweede alternatief).
f) De manier van oppositie voeren moet voor een centrumpartij inhoudelijk zijn, mede omdat je tegen de militante slagkracht van VB niet op kunt. Op emotioneel gebied is VB gewoon niet te kloppen – en de vraag is of men dat wel moet willen. Van VB kan N-VA alleen inhoudelijk winnen of zich onderscheiden.
g) Echter – en dit is echt fundamenteel – dan moet de partij dringend haar communicatiestrategie veranderen. Kort gezegd: het kiesvolk weet gewoon niet waar N-VA voor staat! N-VA heeft gewoon geen contact met de modale kiezer. N-VA komt niet duidelijk en geprononceerd tot in de hersens van de kandidaat-kiezer. Dat is onbegrijpelijk voor een rijke partij. Die slechte communicatie is verreweg de grootste fout van de N-VA-leiding. Of die communicatie noodzakelijk via facebook moet lopen weet ik niet, al moet ik zeggen dat men de kracht van dat smoelenboek niet mag overschatten. Vooral wat rijpere mensen zijn vatbaar voor zowel de financiële kanten van het nationalistische verhaal als voor de hiervoor aangegeven centrumrechtse houding. Dat komt omdat dit soort mensen al jaren in het leven staat, belastingen betaalt en het huis afbetaalt. Men zegt dat ze gematigder zijn geworden door de ervaringen van het leven. Ik vermoed dat ze vooral realistischer zijn geworden en weten wat echt belangrijk is. En die mensen vragen voldoende tekst en uitleg. Misschien zit daar het grote blok van de N-VA-kiezers.

Tenslotte is het mijn overtuiging dat het niet aan de nationalisten is om elkaar te bestoken. Dat geldt zowel voor N-VA als voor VB. Ze hebben beide een functie. VB kan de onafhankelijkheid niet realiseren omdat het met een extremistisch etiket opgescheept zit, wat de buurstaten zou doen steigeren. Maar N-VA raakt nooit aan voldoende zetels om het doel te bereiken.

Oktober 2020