In november wellicht zullen een aantal gemeenten of straten zonder stroom komen te zitten. Dat is het gevolg van dringende onderhoudswerken aan de kernreactoren.

Ik ben maar een leek. Mijn kennis van de chemie reikt niet veel verder dan wat in het middelbaar onderwijs werd aangeleerd en voorts nog wat literatuur achteraf, vanwege persoonlijke belangstelling. Van de relativiteitstheorie heb ik nooit veel begrepen, behalve dat energie en materie eigenlijk hetzelfde zijn.

Mijn kennis van kernenergie is zo mogelijk nog belabberder. Ik weet dat er twee mogelijke vormen van kernenergie bestaan: de splijting, waarbij uranium of thorium de splijtstof is en fusie. Ik weet ook dat er alleen splijtingsreactoren in werking zijn en dat de thoriumreactoren weliswaar kunnen werken, maar voor generaals niet interessant zijn omdat je er niet zo goed splijtstof voor kernbommen mee kunt maken. En fusie-energie: in Cadarache in Zuid-Frankrijk werken ze aan zo’n reactor. Hij is nog niet half af en heeft inmiddels al zo’n 45 miljard Eur. gekost. Als hij ooit af raakt, moet hij getest worden en moet men nog leren hoe commercieel te draaien, want zoals het er nu uit ziet zal Doel 4 nog altijd 1000 keer meer energie voortbrengen.

Ik vraag me af hoeveel die fusie-energie uiteindelijk zal kosten.

We zullen onze baas opslag moeten vragen, vrees ik.

Omdat het in dit land soms niet genoeg of veel te veel waait en de zon maar schijnt als ze daar zin in heeft, en omdat hier geen bergen zijn waar je stuwdammen kunt aanleggen, moet je niet teveel op ‘natuurlijke’ energiebronnen rekenen.

Om in onze misschien wel bovenmatige energiebehoefte te voorzien hebben we dus maar twee mogelijkheden. Of fossiele brandstoffen opstoken, of onze diepvriezer laten draaien op stroom uit een kernreactor.

Omdat fossiele brandstoffen stoken veel CO2 in de lucht jaagt, en omdat dat CO2-gehalte moet dalen om de rampen te voorkomen die sommigen ons voorspellen, blijft er eigenlijk maar één manier over om energie op te wekken: kernenergie, waarbij de keuze is tussen uraniumreactoren of thoriuminstallaties.

Op dit punt aangekomen worden de lieden die zich groen noemen plotsklaps wakker.

Kernenergie? “Over mijn dood lijk!”.

Nochtans laten de voorstanders van kernenergie duidelijk zien dat precies die kernenergie de uitstoot van CO2 omlaag kan halen. Dat is toch in de kaart van de groenen? Maar zo hebben die dat niet begrepen. De CO2 moet omlaag, maar van kernenergie kan geen sprake zijn.

Het is een raadsel, die afkeer van groenen voor kernenergie. Het lijkt er sterk op dat het woordje atoom volstaat om de meerderheid van de groenen de muren op te jagen.

De nuchtere, onwetende leek in me kruipt alvast niet mee de muur op.

Kijk: we draaien al veertig jaar op atoomenergie. En ja, er zijn ongevallen gebeurd met kerncentrales: in Harrisburg, in Chernobyl en onlangs in Fukosjima. Alvast over deze laatste weten we dat de doden er niet het gevolg zijn van mankementen in de centrale zelf, maar veroorzaakt werden door een zware aardbeving en een daarop volgende tsunami. Maar weet men ook dat alle andere alternatieven voor nucleaire energie zowat 100 maal méér ongevallen tot gevolg hebben?Het is niet de eerste keer dat een stuwdam doorbreekt en de ramp met de Titanic kostte ook enkele duizenden het leven. Dan maar geen stuwdammen meer en zeker geen plezierreizen?

De leek in me heeft nu toch enkele vragen.

Is die atomofobie niet een beetje te hysterisch? Lijkt het niet op de angst voor de demonen van de nacht of voor de dwaallichtjes in een vochtig donker bos? Beseffen groenen wel dat àlle natuurprocessen per slot van rekening terug te voeren vallen op de inwerking op elkaar van atomen en de ‘onderdelen’ ervan? Dat heb ik tenminste onthouden uit de lessen van het middelbaar onderwijs. Radiostraling zelf is echt niet gereserveerd tot de site waar een kernbom ontploft is of die van een kernenergiecentrale. Straling is er overal rondom ons, in de ruimte en de bodem incluis. De zon is één kernreactor. Moeten we daar dan opgewonden om beginnen te krijsen?

Zeer zeker moeten we het gevaar niet opzoeken. Maar als ik zie hoe roekeloos mensen door het verkeer razen en de 70-km per uur-regel feestelijk aan hun laars lappen, of GSM-men op de linkerrijstrook van de snelweg, dan vraag ik me af waar het grootste risico ligt: in een goed beveiligde en onderhouden kerncentrale of in een slordig verkeersgedrag.

Er blijven tenslotte in dit hele verhaal maar twee vragen over.

Een: willen we energie zonder noembare CO2 uitstoot? Dan moeten we kiezen voor kernenergie, waarbij we ons misschien veel meer op de thoriumtechnologie moeten richten. Want met de remedies van onze groene jongens staan ons nog veel afschakelingen te wachten.

En, twee, als we voor die kernergie kiezen, zijn we dan ook bereid die centrales gepast te onderhouden en bijtijds te vervangen?

Want onze centrales waren 15 jaar geleden al versleten of door betonrot aangetast. En het duurt jaren om een nieuwe te bouwen.

Maar om sentimentele redenen hebben groenen – en de anderen vanuit hun angst om stemmen aan groen te verliezen-, nagelaten te doen wat er moest gebeuren.

En nu zit de simpele leek die ik ben binnenkort met een diepvriezer vol rotte eetwaren, die hij nochtans met veel zorg en zonder bespuitingen gewonnen heeft en opgeslagen.

Afschakelplannen?

Ik denk dat de groenen met hun atomofobie me wat uit te leggen hebben.

Jaak Peeters

September 2018