Want laat één ding ons duidelijk voor de geest staan: de Duitse taal was niet onschuldig aan de verschrikkingen van het Nazisme. Het is niet zo dat een Hitler, een Goebbels en een Himmler toevallig Duits spraken1. Ik heb dat altijd een van de afschuwelijkste zinnen gevonden, die ik ooit gelezen heb. Het heeft me altijd geïntrigeerd waarom deze zinnen met name door een Jood werden neergeschreven. Niet door de eerste de beste Jood, bovendien, maar door George Steiner, een uiterst intelligent man. Hij bezocht de universiteiten van Chicago, de Harvard en Oxford en doceerde zelf al tal van universiteiten. Ik heb me altijd voorgesteld dat Steiner deze afschuwelijke woorden schreef in een opwelling van wrok, revanche nemend op de Duitsers en hun taal, dat ook de taal van Goethe, Schiller, Kant Beethoven en Hegel is. Wraak voor wat zijn volk, de Joden, door de Duitsers werd aangedaan. Het lot dat de Joden in Nazi-Duitsland heeft getrokken heeft Steiner altijd intens bezig gehouden. Halverwege de jaren zestig verklaarde hij zelfs dat Europa met de uitroeiing van de Joden zelfmoord had gepleegd.