De VVB heeft ooit een boekje uitgegeven dat een glashelder overzicht bevatte van de argumenten voor het behoud van de Belgische staat. Dat boekje was leeg… Dat is leuk, maar is dat wel de werkelijkheid? Zijn er geen argumenten om België te behouden? Anders zouden de Franstaligen toch geen reden hebben voor hun afwijzend standpunt tegenover elke federalisering?
Even op onderzoek.
Een logisch argument is het schaalvoordeel. De Belgische staat uitkleden kan niet zonder de federale administraties te ontdubbelen: meer ambtenaren, meer gebouwen, meer kosten! —— Zou het de Franstaligen kunnen schelen, die al een derde van de bevolking via de overheid tewerkstellen?
Wat met Brussel dan, is aan Vlaamse kant een veelgehoord argument om België te laten overleven, want op de dag dat bij de ontbinding van België moet worden onderhandeld over Brussel, staan de Vlamingen gezien hun minderheidspositie bijzonder zwak. —— Niks dus voor de Franstaligen in hun comfortabele meerderheid, om zich serieus druk om te maken.
Volksverbondenheid is wellicht de reden. Vlamingen en Walen werken graag samen op de werkvloer, spreken vlot mekaars taal en hebben er niks op tegen gemeenschappelijk te worden bestuurd. —— Werkelijkheid is dat de alledaagse leefwerelden van de modale Vlaming en Franstalige volledig losgekoppeld zijn, Engels de lingua franca wordt voor communicatie met collega’s uit het andere taalgebied en we dan wel geregeerd worden door ministers en parlementsleden uit het andere landsdeel, maar hen nauwelijks kennen.
Transferten dus? Wallonie ontleent zijn levensstandaard ten dele aan Vlaanderen. Natuurlijk is er geen zichzelf respecterend Waals politicus die tegen een staatshervorming pleit met het argument dat Wallonie dan de broeksriem moet aanhalen. Voor het publiek noemen ze het “bescherming van de solidariteit”. Die solidariteit speelt zich maar af in bepaalde beleidsdomeinen, met name de sociale zekerheid. —— Er zijn echter genoeg andere domeinen waar geen (of nauwelijks) transferten plaatsvinden en waarvan de Franstaligen toch vierkant elke federalisering blokkeren.
Schrik van zelfbesuur misschien? Met al die corruptieschandalen zou het nog niet eens zo vreemd lijken! Of worden Franstaligen graag geregeerd door een regering en ambtenarenkorps waarin de helft Vlamingen zitten? Zijn ze bang dat een eigen overheid minder goed zal besturen? —— Afgaande op de zelfverzekerde signalen van een (zelfverklaard) uit de as oprijzend Wallonie lijkt me niet dat iemand daar aan de eigen capaciteiten twijfelt.
Geen van deze argumenten zijn bruikbaar om het Franstalige ‘non’ te verantwoorden.
Zitten ze dan toch zonder argumentatie?
Conservatief zijn, is ook een reden voor niet-splitsen. Conservatieven hebben een reflex om niks te veranderen of zelfs terug te grijpen naar een vroegere, beproefde orde, en staan in beginsel wantrouwig tegenover nieuwe situaties die bedreigend zijn voor de bestaande orde. Zijn de franstaligen conservatief?
Bij uitputting van alle andere mogelijke motivaties is dit de enige verklaring voor de verdediging van (Franstalig) België. Een conservatief is echter niet zomaar behoudsgezind, maar wil altijd iets wezenlijks verdedigen en bewaren. Wallonie mag dan misschien arm zijn in budget, maar het is dat vooral ook in identiteit. Wallonie ontleent zijn identiteit van België en daarom moet België worden gevrijwaard van ontbinding. Vlaanderen heeft in de geschiedenis van België zijn eigen identiteit behouden en sterk genoeg ontwikkeld om ze bij de federalisering te koppelen aan de politieke constructie van de deelstaat Vlaanderen. De Franstaligen hebben enkel België. Wat is er conservatiever dan de verdediging van de identiteit, waarin de verbondenheid van een volk met zijn staat besloten ligt?
De reden waarom De Franstaligen van België houden is niet dat ze zo graag door Vlamingen worden meebestuurd of dat er zo’n verbondenheid is tussen de twee bevolkingsgroepen of dat grootschalig bestuur efficienter is en zelfs niet dat ze hun welstand aan Vlaanderen opkrikken, maar vooral omdat hun identiteit in het oude België vastgeklonken zit en ze geen alternatief hebben.
Opheffing van België zou de Franstaligen beroven van hun identiteit. Als Vlaamsgezinden kunnen we een ander volk toch niet datgene misgunnen waarvoor we zelf zo lang streden?
…Of wel?
Post Scriptum: op 21 september stond in GVA te lezen dat Marie Arena (minister-president van de Franstalige gemeenschap) een commissie wil oprichten die het ‘interfrancofoon debat’ tussen Brussel, Wallonie en de Franstalige gemeenschap moet aangaan, teneinde te komen tot een gemeenschappelijk Franstalig project binnen België.